Источна Европа се соочува со најголемата криза од падот на комунизмот

Ефектите од ширењето на коронавирусот веќе се чувствуваат во Источна Европа, која до неодамна важеше за најбрзорастечкиот регион на Стариот континент.

Сепак, сериозните економски проблеми допрва треба да дојдат, а земјите од поранешниот источен блок се соочуваат со најголема криза од падот на „Железната завеса“, пишува „Bloomberg“.

Досега, повеќето земји од Источна Европа успеаја да ги избегнат катастрофалните сценарија што се распространуваа во земји како Италија и Шпанија, но затворањето на фабриките и продавниците сериозно го погоди корпоративниот профит и доведе до нагло зголемување на невработеноста.

Во Полска, Унгарија и Романија, економскиот раст падна за половина во однос на нивото од 2019 година. Во Чешка и Словачка, бруто домашниот производ дури се намали во првиот квартал од годината.

Најголемиот дел од извозот на источноевропските земји оди кај нивните западни соседи во еврозоната, кој во првите три месеци од оваа година, исто така, забележа рекорден економски колапс.

На пример, чешкиот гигант за автомобили „Шкода“ е најголемата компанија во земјата. За време на едномесечниот карантин наметнат од владата, неговото производство се намали за 100.000 автомобили. Вкупниот број на испораки на компанијата се намалува за скоро четвртина во однос на истиот период од минатата година.

– Се чувствува исклучително силно влијанието на пандемијата од коронавирусот и мерките што требаше да се преземат за да се ограничи неговото ширење – рече Клаус-Дитер Шурман, член на управниот одбор на „Шкода“.

Прогнозите за претстојната рецесија во Источна Европа враќаат спомени за болната економска транзиција која започна пред повеќе од 30 години, по распадот на Советскиот Сојуз и нејзиниот контролиран социјалистички блок.

Во годините по завршувањето на Студената војна, некои земји, вклучително и Бугарија и Романија, изгубија скоро една четвртина од нивниот бруто-домашен производ. Балтичките републики Литванија, Латвија и Естонија објавија економски колапс од скоро 40 проценти.

Единствената позитивна разлика од тогаш и сега е дека закрепнувањето сега се очекува да биде многу побрзо, и покрај сериозните непосредни ефекти на пандемијата.

Повеќето економисти очекуваат дека уште во 2021 година, економиите во регионот значително ќе ги забрзаат стапките на раст, се разбира, под услов да се контролира здравствената криза.

Романскиот производител на автомобили „Дачија“ веќе известува за наплата на нарачките од Германија, Франција и Велика Британија, објави „Bloomberg“, повикувајќи се на извршниот директор на компанијата Кристоф Дриди.

– Очекувам заздравувањето да биде взаемно. Ако еврозоната се опорави релативно брзо, Унгарија ќе ја следи во чекор – рече Шандор Чани, главен извршен директор на унгарската „ОТП банка“.

По завршувањето на пандемијата, источноевропските економии веројатно ќе продолжат да растат побрзо од оние во западниот дел на Стариот континент, затоа што тие сè уште се во фаза „достигнување“ на нивниот развој.

– Покрај тоа, тие реагираа побрзо со воведувањето мерки против ковид-19, отколку Франција, Италија, Шпанија и Велика Британија – рече Бета Јаворчик, главен економист во Европската банка за обнова и развој.

Големото прашање е дали ова ќе им помогне да се справат безболно со економските последици од кризата.