Целосна духовна корупција

Пред десетина дена напишав дека „започнатото судење за трагедијата во Кочани мора да биде и старт на реформскиот процес во правосудството“. Но, не во платите на судиите (коишто ионака се превисоки), како што тие посакуваат, туку продолжување на споредбените анализи на главните насоки во македонското правосудство со земјите членки на унијата (малите букви се…), проследено со карактеристични показатели: број на судии „по глава“ на жител, број на предмети, рокови на завршување на предметите, плати… итн. Поточно, сè она за што тие не сакаат да говорат, како ни оние кои толку години ни глумат „експерти“ за сè и сешто, па и за оваа област!

Притоа, реформскиот процес мора да иницира и нови судења кои со години „мистериозно“ останаа потиснувани во заборавот од страна на некои од главните актери во политиката, но и од „експертите“ премачкани со партиски бои кои се слепи и глуви за криминалот на своите!

Но, покрај бројните лицитации на секакви политиканти кој што треба да (на)прави, еден исказ на проф. Калајџиев не може да ве остави рамнодушен. А исказот е едноставен, сведен на четири збора со страотно ехо: „сака да им учини“! Во конкретниот случај тие зборови се однесуваат на обвинителството и судството и нивниот поданички однос кон власта, но генерално тоа е, за жал, сублимат на комплетната духовна корупција во целото македонско општество. Тоа е „формулата за успех“ кај нас и преку неа, односно со нејзина помош веќе три децении се случува сè во оваа држава: таа е беда и спас, несреќа и излез, црнила и виножито, власт и опозиција… Со неа паѓаат и се креваат влади, се обвинува и се затвора, се суди и пресудува, се станува првенец или клошар. Секогаш некој некому „му учинува“ и добива нешто за возврат – функција, профит, место во општеството или помалку вредна корист. Тоа нешто може да е ситна услуга, но и ослободителна пресуда, таа формула може да ве направи асистент или професор, амбасадор или министер, директор или вратар (во најлош случај), но може да ви додели и социјална помош или пари од некој еу фонд, може да ви го запише детето во градинка, но и да му обезбеди изложба во „елитна“ институција… Тој таинствен механизам менува урбанистички планови и минува граници, обезбедува награди и дотации, наоѓа соба во студентски домови и место на факултети, доделува болнички кревет и вистинска терапија или ве остава како куче на улица…!

Таа се покажа како најефикасна замена за демократските процеси, владеењето на правото и човековите права во Македонија! И како по правило, главите на најголемите поборници на демократијата кај нас секогаш беа/се завртени во спротивниот правец. Токму оние кои на цел глас велеа дека го предводат општеството кон прогрес, демократија и владеење на правото беа главните носители на „тивките“ процеси на „чинење“ во државата. И за нив секогаш наоѓаа оправдување – како во изминатите 7 години! Така впрочем и го создадоа овој веќе метастазиран правосуден систем, но вината секогаш ја наоѓаа(т) кај другиот. Како во најдобрите соцреалистички времиња!

И тој механизам, таа формула – како впрочем и многу, многу други нешта во државава – е наследство од социјализмот, но усовршени до монструозни размери што полека, но сигурно ја разјадува земјава. Веќе не се знае кој кому нешто „му учинува“ и зошто, што добива или ќе добие за возврат сега или малку подоцна! Формулата за таков личен или групен „успех“ по правило се трансформира во – формула за општ неуспех. Таа е де факто вистинскиот устав и закон во земјава односно може да дерогира кој и да е државен документ или институција. До точка, до запирка, да ги направи ништовни, како и да не постоеле. И секогаш некој „плаќа“ за тоа: со пари, со услуга, со затворање очи и уши таму каде што треба, со кревање два прста онаму каде не треба!

И ниту една професија или државна служба не се имуни на формулата, што во најголема мера го објаснува дното на коешто се наоѓаме. Сите, без исклучок. И нема поголема или помала штета што таа формула ја прави: сите штети се огромни, на долг рок ќе бидат несразмерно поголеми! Зашто сите оние неспособни и неуки професори и нивни асистенти, министри и нивни заменици, директори и управители, амбасадори и доктори, новинари и уредници, невладини леви или десни… се канцерот на ова општество, на оваа „услужлива“ држава. Сите нивни „услуги“ и „чинења“ веќе ја доведоа во терминална фаза!

Но, но, кога таа формула се претвора дури и во основен двигател во правосудството, во делувањето на правосудните органи – од најнизок до највисок – тогаш штетите се убиствени, а духовната деградација целосна. И како да им нема крај. Ни лек. Кога според „чинење“ или нечинење се добива или не се добива место дури и во Уставниот суд, кога тоа „чинење“ или нечинење викано вртење глава некого осудува на долгогодишна робија…, тогаш оваа земја и ние со неа имаме сериозен проблем. И тој проблем не се решава со посочување на „ситните“ камчиња и екцеси, туку со конкретно именување на носителите на оваа духовна корупција и деградација на моралните вредности во општеството. Зашто, ако оние кои во јавноста се претставуваат како врвни експерти за дадени области по којзнае кој пат делегираат одговорност во шифри и општи места, ако тоа се сведува на „некој, некаде, некогаш“ или само на „другата страна“ сега викана власт, тогаш ни од тоа нема да има никаков резултат.

Или, ако игрите околу изборот на судиите и обвинителите не се проблематизираат со конкретни имиња и презимиња на двете страни – давателот и примателот на „услугата“ – тогаш уште утре нештата ќе се радикализираат до невидени височини. Ако експертската јавност, онаа која сè уште држи до себе, професијата и моралот/етиката се затскрива зад општи места и соцреалистички флоскули, духовната корупција добива нов замав. Таа станува начин на живот, „нова вредност“, општествен амблем.

И тогаш дефинитивно стануваме бандитска, разбојничка држава. Ништо помалку, зашто духовната корупција – она „сака да им учини“ како еуфемизам за чист бандитизам – е само повисок стадиум на криминал и корупција од најдолен вид. И потоа веќе нема „наши“ и „ваши“ – сите сме нивни! А кога за оваа форма на духовна корупција говориме во највисоките судски и обвинителски инстанци ние не сме далеку од разбојничката држава. Или таа не е далеку од нас, ако така повеќе ви се допаѓа!

А нејзините „видни“ експоненти и понатаму ќе ја подгреваат тезата за „наши“ и „ваши“, за „сите се исти“, за некакви услови за работа, за мали плати и слични идиотизми… зашто така навистина сите стануваме дел од таа разбојничка дружина. Со таа разлика што ние им служиме нив!