ПРИХОДИ ОД ДАНОК НА ДОБИВКА НА КОМПАНИИТЕ ВО ЕВРОПА Кои земји собираат најмногу?

Данокот на добивка на претпријатијата (ДДП) е еден од клучните фискални инструменти на државата, бидејќи ги оданочува нето приходите, профитот и капиталните добивки на компаниите. Според податоците на ОЕЦД, данокот на добивка носи просечно околу 4% од БДП, додека неговото учество во вкупните даночни приходи во Европа значително варира од земја до земја – од само 1,3% во Латвија до дури 11,7% во Норвешка, пишува Euronews.

Норвешка има најголем удел на данокот на добивка на претпријатијата во вкупните даночни приходи – 28,3%, благодарение на силните приходи од нафтениот и гасниот сектор. Ирска е втора со 21,7%, додека Чешка (13,9%), Турција (12,8%) и Холандија (12,7%) ги заокружуваат првите пет.

Економистката од Tax Foundation Europe, Кристина Енаше, објаснува дека Норвешка, и покрај умерените даночни стапки, генерира огромни приходи поради високата профитабилност на енергетскиот сектор, додека Ирска го користи статусот на глобално седиште на мултинационални корпорации

Меѓу петте најголеми европски економии, Велика Британија има најголем удел на данокот на добивка од корпорации во даночните приходи – 10,1%, додека Франција е на дното со само 5,3%. Германија (6,1%), Италија (6,5%) и Шпанија (7,9%) остануваат под европскиот просек од 9,8 проценти.

– Причината е диверзифицираната структура на приходи – овие земји повеќе зависат од данокот на добивка и ДДВ, така што данокот на добивка од корпорации не зазема доминантна позиција – објаснува Енаше.

Разликите во уделот на данокот на добивка од корпорации произлегуваат од економската структура и даночните политики.

Естонија и Латвија имаат ниски приходи (околу 5,3%) бидејќи оданочуваат само распределена добивка, што поттикнува реинвестирање, додека Ирска и Литванија привлекуваат инвестиции со ниски стапки.

Од друга страна, Велика Британија и Германија имаат широки даночни олеснувања и капитални надоместоци, што ги намалуваат ефективните приходи.

Норвешка е исто така убедлив лидер во однос на учеството во БДП со 11,7% од БДП, додека европскиот просек е 3,5%. По неа следат Луксембург (5,0%), Холандија (4,9%), Чешка (4,7%) и Ирска (4,7%).

Најниските вредности се забележани во Латвија (1,3%) и Естонија (1,9%), а на самото дно се  и Германија, Франција и Унгарија со 2,2%.

Стапките на данок на добивка на претпријатија во Европа во 2024 година генерално се помеѓу 20 и 25%. Најниската стапка е во Унгарија (9%), додека Малта има највисока – 35%. Околу половина од европските земји се во опсег од 20-25%.

Норвешка, иако доминира во однос на приходите, одржува релативно умерена стапка од 22%.

– Разликите во даночната политика одразуваат различни економски приоритети – додека Норвешка ги користи ресурсите, Естонија ги охрабрува инвестициите со одложување на даноците на реинвестираната добивка – вели Енаше.

Висок удел на ПДП значи дека во земјата има  присуство на големи и профитабилни компании или зависност на државата од капитално интензивни индустрии (нафта, гас).

Низок удел на ПДП, пак, значи дека земјите имаат даночни олеснувања, политика на реинвестирање или зависност на државата од ДДВ и даноци на труд.