НАД 40 МИЛИЈАРДИ ЕВРА ШТЕТИ ОД ЕКСТРЕМНОТО ЛЕТО ВО ЕВРОПА Ќе растат загубите од временските катастрофи, предупредуваат експертите

Екстремното лето во Европа остави огромен економски отпечаток. Топлинските бранови, сушите и поплавите предизвикаа огромни економски загуби проценети на десетици милијарди евра.

Најпогодени земји се Кипар, Грција, Малта и Бугарија, додека експертите предупредуваат дека вистинските трошоци од екстремните временски услови често се случуваат постепено, влијаејќи на животот на граѓаните и способноста за работа далеку над почетното влијание на катастрофата.

Силните временски катастрофи што ја погодија Европа ова лето предизвикаа краткорочни економски загуби од најмалку 43 милијарди евра, според проценка на ниво на ЕУ, а се очекува трошоците да се зголемат на 126 милијарди евра до 2029 година.

Директниот економски удар од бруталното лето исполнето со топлина, суша и поплави изнесуваше 0,26 проценти од економското производство на ЕУ во 2024 година, според брза анализа која не е рецензирана, но се базира на односот помеѓу времето и економските податоци објавени во академска студија овој месец.

Најлошата штета е регистрирана во Кипар, Грција, Малта и Бугарија – секоја од овие земји претрпе краткорочни загуби од повеќе од 1 процент од нивната БДП во 2024 година, мерка слична на БДП. По нив следуваа други медитерански земји, вклучувајќи ги Шпанија, Италија и Португалија.

Економистите од Универзитетот во Манхајм и Европската централна банка ги опишаа резултатите како „конзервативни“ бидејќи не ги зедоа предвид рекордните шумски пожари што ја зафатија јужна Европа минатиот месец, ниту кумулативното влијание на екстремните временски настани што се случија во исто време, објавува Гардијан.

Научниците брзо анализираат до кој степен глобалното затоплување ги влоши екстремните временски услови ова лето, при што студиите сугерираат дека климатскиот колапс ги направи условите за пожари 40 пати поверојатни во Шпанија и Португалија, а 10 пати поверојатни во Грција и Турција. Проценките сугерираат дека бројот на смртни случаи за време на „тивко разорниот“ топлотен бран во јуни во 12 големи градови се зголемил тројно поради загадувањето што придонесува за глобалното затоплување.

Додека повеќето истражувања за економските трошоци од климатскиот колапс ги разгледуваат директните последици, како што се уништен имот или осигурени загуби, авторите на новата студија користеа историски врски помеѓу насилното време и економскиот резултат за да ги објаснат „ефектите на бранување“, како што се ограничените часови за градежните работници за време на топлотни бранови или прекините во времето на патување по поплавите што ги оштетуваат железниците.

Стефан Халегејт, главен климатски економист во Светската банка, кој не беше вклучен во студијата, рече дека таа потврдува дека пошироките економски влијанија од екстремните временски услови се поголеми од директните последици и траат подолго отколку што луѓето замислуваат.

– Долго време тврдев дека треба да го префрлиме фокусот од директната штета од катастрофите кон пошироки метрики што го опфаќаат целосното економско влијание, па затоа сум задоволен што студијата го прави токму тоа – рече тој.

Но, тој предупреди дека студијата користела „несигурни индикатори“ за да ги идентификува екстремните временски услови, што веројатно ќе доведе до потценување на вкупните трошоци. БДП не ги опфаќа целосните трошоци од екстремните временски услови за луѓето и бизнисите, додаде тој, ниту придобивките од намалувањето на ранливоста.

– Особено кога катастрофите влијаат врз сиромашните заедници и луѓе, влијанието врз БДП може да биде минимално, бидејќи тие луѓе се сиромашни. Но, тоа не значи дека нема да страдаат – рече Халегејт.