СЕКОЈ ЧЕТВРТИ РАБОТНИК ВО ЕУ Е ПРИМЕН СО ОДЛУКА НА ВЕШТАЧКАТА ИНТЕЛИГЕНЦИЈА Синдикатите бараат менаџерите да не се кријат зад алгоритмите

Четвртина од работните места во Европа користат алгоритми или вештачка интелигенција за автоматизирање на одлуките што традиционално ги носат менаџерите, според истражувањето на литванската агенција Visionary Analytics спроведено за Европската комисија.

Извештајот предупредува дека овој број „брзо ќе расте во следните десет години“.

Според наодите, овие алатки се користат при вработување, доделување работни задачи, инструкции на вработените, следење и оценување на перформансите, а најчесто кај работниците кои соработуваат со големи платформи како Uber и Lyft.

Сега ваквите системи постепено се воведуваат во по традиционални занимања.

Заеднички извештај на Европската комисија и Меѓународната организација на трудот (МОТ) открива дека францускиот логистички сектор користи алатки за вештачка интелигенција за планирање на рути, кои им даваат на возачите информации во реално време за сообраќајот и локациите за испорака – но ова, предупредуваат авторите, би можело да доведе до обемно набљудување и следење на возачите.

Експертите за труд ја повикуваат Европската унија да воведе нова директива за заштита на правата на работниците.

Европската конфедерација на синдикати (ЕТУК) соопшти дека нејзините членови се борат да вклучат одредби во колективните договори што би им гарантирале на вработените право да знаат кои алгоритми се користат на нивните работни места и како тие влијаат на нивната работа.

-Тоа е нова и тешка тема, а многу синдикати всушност немаат доволно експертиза или капацитет да се справат со неа – изјави за Euronews Next Тиа Јарч, конфедерален секретар на Европската конфедерација на синдикати (ЕТУК).

Јарч вели дека има случаи кога алгоритмите собираат податоци што не треба, вклучително и податоци за менталното здравје на работниците. Тој додава дека платформите ги следат вработените дури и откако ќе се одјават од системот.

– Во многу случаи, работодавците воведуваат нови алгоритми и метрики за мерење на перформансите на вработените „без знаење на синдикатот“ или на самите работници – вели  таа.

Во својот извештај, Европската комисија наведува дека постојните регулативи на ЕУ опфаќаат некои аспекти што алгоритамското управување може да ги загрози – како што се интензитетот на работата, транспарентноста и предвидливоста, но предупредува дека сè уште има празнини, особено кога станува збор за разграничување на работата и слободното време.

„Време е компаниите да сфатат дека не можат да ги кријат менаџерските одлуки зад алгоритмите“, вели Јарх.

Според податоците од организацијата Уни Европа, која претставува повеќе од 7 милиони работници во Европската Унија, низ цела Европа се потпишани 23 колективни договори кои до одреден степен го споменуваат алгоритамското управување.

Меѓу синдикатите кои успешно ги преговарале овие договори се Шпанската работничка комисија (CCOO), Општата конфедерација на работници (UGT) и Данскиот работнички синдикат (3F).

Засега, во Европа, законската рамка што се занимава со алгоритамско управување е „многу ограничена“, главно на работници во гиг-економијата кои работат за популарни платформи како Убер или Амазон.

Во 2024 година, Европската Унија ја усвои Директивата за платформски работници, која предвидува дека работниците не можат да бидат отпуштени врз основа на одлука донесена од алгоритам или автоматизиран систем за донесување одлуки.