ТАРИФИТЕ НА ТРАМП НЕ ГО ПОСТИГНУВААТ САКАНИОТ ЕФЕКТ Индустријата не се враќа дома, бизнисмените фрустрирани

Политиката на претседателот Доналд Трамп за високи царини и економски протекционизам ја постави американската индустрија пред сложена пресвртница: додека администрацијата настојува да го врати производството дома, самите тарифи и регулативи создаваат пречки за компаниите што треба да ја реализираат таа цел. Истовремено, бизнисите и државите водат судска битка против тарифите, тврдејќи дека тие се нелегален данок и пречекорување на претседателските овластувања.

Бизнис лидерите велат дека тарифите ги поскапуваат суровините и увозните компоненти потребни за проширување на фабриките во САД, што ги обесхрабрува инвестициите.
– Не сакаме да бидеме еден чекор напред, два чекори назад – предупреди Спенсер Педерсон од Националното здружение на производители на електроника.
Извршниот директор на „Форд“, Џим Фарли, додаде:
– Ние сме најамериканската автомобилска компанија, а сепак имаме ветер од 2 милијарди долари што ме спречува да инвестирам уште повеќе во САД.

Иако Белата куќа се фали со најавени инвестиции од трилиони долари и проекти на „Стелантис“ и „Џеј Пи Морган“, индустриските здруженија тврдат дека политиките се контрадикторни: тарифите, ограничувањата за визи и намалувањето на федералните субвенции ги одвраќаат токму тие инвестиции што администрацијата сака да ги поттикне. Новата такса од 100.000 долари за H-1B визи дополнително го отежнува ангажирањето технички кадар, предупредуваат компаниите.

Некои економисти, пак, сметаат дека Трамп ја започна неопходната реорганизација на американската индустрија по децении деиндустријализација.
– Ги надминуваме пречките на неизвесноста, но тарифите на крајот ќе го поттикнат ова однесување – вели Хари Мозер од „Иницијативата за враќање на производството“.
Според него, болката е привремена, но транзицијата — нужна.

Критичарите предупредуваат дека тарифите на меѓупроизводи, како челик, автоделови и полупроводници, ги зголемуваат трошоците и ги прават американските производи помалку конкурентни.
– Ако ставите царини на полупроизводи, тоа ќе им наштети на компаниите што сакаат да извезуваат или да го вратат производството – предупреди Роберт Аткинсон од Фондацијата за информатичка технологија и иновации.

Во меѓувреме, Врховниот суд ќе одлучува дали тарифите што Трамп ги воведе според Законот за вонредни состојби се законски. Група мали бизниси, меѓу кои и „Лрнинг Рисорсес“, тврдат дека претседателот ја узурпирал моќта на Конгресот и вовел „огромен нелегален данок“. Тие сметаат дека со прогласување на трговскиот дефицит за „национална вонредна состојба“, Трамп го злоупотребил законот за да воведе давачки од 10 до 50 проценти врз повеќето увози.

Белата куќа, пак, тврди дека тарифите се законски и неопходни за заштита на националните интереси. Сепак, федералниот апелациски суд веќе пресуди дека претседателот ги пречекорил своите овластувања, а сега конечната одлука ќе ја донесе Врховниот суд. Тарифите засега остануваат на сила.

И синдикатите, кои ја поддржуваат идејата за индустриско оживување, бараат појасна стратегија.
– Ни треба кохерентен план — како ќе се реинвестираат собраните тарифи и како ќе се обезбедат пристојни работни места – порача Кејти Фајнголд од AFL-CIO.
– Самите царини не можат да ја завршат работата – додаде таа.

Трамповата администрација, пак, тврди дека е во фаза на „болна, но неопходна транзиција“. Дали овој пристап ќе се претвори во долгорочна индустриска политика — или ќе остане уште една скапа фаза на експериментален протекционизам — ќе зависи од тоа што ќе пресуди судот, но и од тоа дали компаниите ќе ја издржат неизвесноста.