Имитација на животот

Насловот некому може да му се види пресилен, но сигурен сум дека до најситниот детал го носи нашето име: секој сегмент од овој таканаречен живот – односно неговата имитација – најпрецизно ја отсликува Македонија во овој миг. Сосе „пазарењето“ на премиерот и „војната во Украина“ како негов џокер за сите наши катастрофи.

Се разбира дека никој, ама баш никој, пред некои петнаесет-дваесет години не го замислувал животот овде на овој начин, секако дека никој, ама баш никој, не мислел дека македонскиот „независен“, „самостоен“ и „суверен“ пат кон ЕУ ќе се претвори во мачилиште низ евро-балканските Сцили и Харибди. А богами никој ниту сонуваше дека и нашево членство во НАТО, на коешто, еве, му славиме тригодишнина, ќе има ваква цена, во континуитет. И затоа пак ќе ја повторам онаа констатација на Меџити со којашто тој искрено признава дека веќе не си ја препознава партијата, но и мојата парафраза: ни многумина од нас денес не си ја препознаваме земјата.

Тоа е тој „живот“ денес во Македонија, или животот од насловот: живуркање во незамисливото (што би рекол Панчиќ), вегетирање во неочекуваното, крекање во загадениот жабурник на немоќта и препелкање во провинциската прав на македонската неспособност. Дури, на мигови, нашата имитација на животот тендира да прерасне во – имитација на имитацијатата! И по тоа, секако, ќе бидеме први во светот. Сосе „маркетиншките“ претстави на премиерот.

Се разбира дека не се баш така чести – барем не во Македонија – генерациите кои можеле да го живеат својот сон со полна сила. Но такви биле оние на нашите татковци, оние кои ја извојувале 1945-та година, и оние последователни – оние на нивните деца. Таква беше и мојата генерација, и оние малку  после неа: Македонија не беше идеално место за живеење, но оставаше простор да се сонува за дофатливо подобро утре; Македонија не беше ја измислила демократијата, но луѓето во неа беа слободни; тогашна Македонија не беше ни центар на Балканот, но живеевме  како во центарот на Европа! Со истите идеи, со истите стремежи, со истата гордост. И со истите вредности!

Што остана од тој (сега) сон? Да кажете ништо – малку е, да ја оквалификувате оваа состојба во земјата како ненормална – колоквијално е, да ја наречете македонската политичка сцена катастрофална – поезија е, а да ја оцените македонската меѓународна позиција како понижувачка е – бајковито. Секоја споредба со поблиското или подалечното минато, дури и она кога Македонија морала често и наврапито да се трансформира од заостаната феудална провинција во никулец на современо (социјалистичко) општество, нема докрај да ја одрази суштината.

Во едно такво апокалиптично опкружување човекот/граѓанинот не е само обезимен, обезличен, сведен на голема нула и секојдневно бескрупулозно манипулиран. И не е само тоа, туку во 21-от век е оставен без образование, без култура, без здравство… без наука! Ама со ЕУ под мишка и ударни недоветни кампањи да ги внесе Бугарите – оние кои не му го признаваат јазикот, културата и идентитетот – во Уставот како државотворен народ!?

Но, уште пострашна варијанта од сето досега наброено е фактот што оваа мизерија, оваа имитација на животот одамна започнавме (дури) жизнерадосно да ја живуркаме и да свикнуваме на неа. Пред пет – или петнаесет, сеедно – години токму оваа имитација, ова битисување во (некогаш) незамисливото секојдневие стана наше „добро утро“ и дневна мантра на нашите „елити“ и нивните кербери во нашиот „прогресивен“ од кон Европа. И не само тоа туку ни организираат цели кампањи во обидот да нѐ убедат дека ни е убаво, дека никогаш и не сме живееле подобро, дека пораснале платите и пензиите и дека сето тоа е наша демократска придобивка. А сето тоа како нивна заслуга и впрегнатата кочија на патот кон ЕУ!

Следствено, министри ни цитираат нобеловци, ни продаваат магла дека „развојот не е само економски раст, туку и подобрување на животите на луѓето“, но не одговараат на елементарното прашање: зошто кај нас, особено последниве години, процесот е обратен? А ние – молчиме, свикнавме на лагите и на оваа имитација. Уште и ќе ги убедиме дека веруваме дека прогресивниве слепци навистина се раководат од тезата на Питер Друкер (таткото на менаџментот) дека „најважниот ресурс за економски развој се луѓето и луѓето, а не капиталот и суровините“. Па каде се тие луѓе, по ѓаволите? Овие нивни кримогени партиски кадри на најважните/најодговорните места во државата ли се тие „луѓе“?!

Во оваа наметната современа стапица македонскиот граѓанин – ако воопшто останало нешто од тој поим во нас – повторно ги активира историските механизми на молк и трпење, на покорно свитканиот ‘рбет и наведнатата глава. Незамисливото и она (некогаш гласовито) „никогаш да не се повтори“ одново ни стануваат начин на живот, доминантна паланечка психологија. А секој глас против во јавноста се прифаќа како богохулење, како контрареволуција (небаре не е време за тоа!), оние кои молчеа и пред десет години диктираат ново темпо на молчаливо прифаќање на гилотината и денес. Наведната глава сабја не ја сече, нели?

Ама сабјата не е имитација, само животот ни е таков. Сабјата е вистинска, и остра е. Како и нивниот лажлив прогрес којшто за нас е наш регрес, како и нивната демократија којашто за нас е нивна автократија. Претходните криминалци се обидоа да имитираат град, овие имитираат – држава. Граѓанинот се соочува со нов автократски мрак, со културна регресија и антипросветителство. И сето тоа силно поддржано од меѓународните стратешки партнери, каде и „Давид“ на Микеланѓело се гледа како порнографија. Како ли тогаш ќе ја видат нашата „Голема мајка“, „Белиот ангел“, монументите во Крушево, Велес…? Како можат да ја разберат кирило-методиевската традиција, етногенезата, Охридскиот универзитет (наместо онаа имитација на Плаошник), Крушевскиот манифест, 1941…? Па веќе и ние, во нашата имитација на прозападната идеја, не си ги разбираме минатото, историјата, културата, традицијата!

(teodosievskiumetnost.wordpress.com)