ПОНИШТУВАЊЕ НА КОНКУРСОТ ЌЕ ЈА ЗАТВОРИ КОНТРОЛНАТА КУЛА! За две години ќе нема кој да ги приземјува авионите

Ако уште денеска не почне обуката на веќе избраните 8 кандидати за контрола на летање, контролната кула на аеродромот во Скопје за две години може да се затвори, а директорите на М-НАВ ќе бидат одговорни за состојбата, вели Наташа Мијат Крстевска, претседателка на Здружението на контролори на летање, откако стана јасно дека тројцата директори на М-НАВ се обидуваат да го поништат конкурсот за вработување на 8 контролори на летање.

Директорите, кои според Здружението, се под притисок од надвор, не дозволуваат да почне обуката на кандидатите избрани на конкурсот со образложение дека данскиот центар за обука на контролори не ги доставил сите документи од изборот на кандидатите.

– Во Контрола на летање, и посебно контрола на кулата, одамна функционираме под минимум на кадар за нормално функционирање. Вработените се преоптоварени, па дури не можат да си дозволат да бидат на боледување, или да користат одмор повеќе од 10 дена, бидејќи нема замена за нив. Тоа го знаат и нашите претпоставени и затоа е објавен овој конкурс. Овој избор на кандидати е за пополнување на места во контролата на кулата. Токму затоа инсистираме веќе избраните кандидати на актуелниот конкурс да почнат да се обучуваат и за две години, колку што е потребно тие да почнат сами да работат, да ги имаме на кулата. За нас е нејасно зошто директорите одолговлекуваат со постапката. Нашите сомневања се дека, и покрај тоа што меѓу одбиените деца имаше и деца на наши двајца директори, сепак не е тоа главниот проблем, туку проблем е тоа што тие имаат притисок од повисоки инстанци за вработување на деца на други луѓе и затоа се одолговлекува процесот за да се поништи конкурсот – вели Крстевска.

Според неа, ако се поништи овој конкурс и тендер за избор на тренинг центар новиот избор би се случил дури по две години, а тоа е долг период во кој не се знае колку од сегашните вработени контролори ќе останат на работа.

– Ако под притисоци од надвор нашите директори го поништат конкурсот, законски нема да можат да објават тендер за 6 месеци. Тогаш целата постапка оди одново и оние кандидати што сега можеме да ги имаме за две години, ќе ги имаме за дополнителни 4 години. Тоа е долг период и не може да се гарантира дали вработените контролори на кулата каде што моментално состојбата е најкритична, ќе останат на работа. И тие се луѓе кои имаат болести и процес на абење, како и сите – предупредува Крстевска.

Таа апелира да не се пропуштат последните селектирани 13 кандидати кои се оценети како најуспешни на конкурсот бидејќи светската статистика говори дека само 2 отсто од кандидатите имаат природни својства да ги поминат тестовите и да бидат успешни контролори на летање.

– Тестовите се строги, но обезбедуваат секој контролор да има квалитети на работа под стрес и во најразлични услови, а тоа можат да го поднесат само 2 отсто од кандидатите во светот, како што кажав. Затоа ние покрај овие 8 кандидати кои треба да ја почнат обуката, сакаме и останатите 5 да почнат со обука многу брзо – вели таа.

Крстевска појаснува дека најмалку две години ќе бидат потребни овие кадри да почнат да работат самостојно и затоа е потребно обуката да почне колку што е можно порано.

– Данскиот тренинг центар кој го доби тендерот предвидува обуката да почне со теоретска настава од 3 месеци во Скопје по што ќе следи тримесечна обука на кула во Данска. Потоа овие кандидати треба да поминат најмалку 2 месеца со тренер и една година со инструктор за да ги поминат сите четири годишни времиња по што ќе можат да добијат лиценца за работа. Што значи најмалку 1,5 година е потребна овие кандидати да почнат самостојно да работат. На дел од нив можеби ќе им биде потребно повеќе – вели таа.

Александар Тасевски, претседател на Струковиот синдикат на контролори за летање (ССКЛ) во изјава за МИА вели дека нема да отстапат од намерата за целосно спроведување на конкурсот за контролори на летање во М-НАВ, давателот на услуги на воздухопловна навигација, како што е по регулатива.

Тасевски вели дека веќе имале разговори со раководството на М-НАВ од кое побарале да почне обуката на избраните кандидати и укажале на последиците доколку таа не биде спроведена.

– Во целиот избор се вклучивме како набљудувачи за да бидат избрани навистина квалитетни кандидати, како што беа од претходната класа. Изборот се одвиваше со примена на алатка (FEAST), со која се прави правилна селекција. Но, се сомневаме дека не се избрани кандидати блиски на менаџментот и на високи политички функционери и сега компанијата се обидува да го поништи целиот процес, да постави нови критериуми за избор за тие да влезат. Со тоа ќе пропаднат парите дадени за целиот процес, кој се одвиваше во просториите на Факултетот за електротехника и информациски технологии (ФЕИТ), а можно е да треба да плаќаме пенали – вели Тасевски.

Тој најавува дека доколку не заврши успешно процесот на подготовка за работа на нови контролори ќе побарат разрешување на директорите од нивните функции.

Здружението на контролори на летање и синдикатот го актуализираа прашањето откако констатираа дека тројцата директори на М-НАВ калкулираат со почетокот на обуката на избраните 8 кандидати, избрани на последниот конкурс. Тие претпоставуваат дека директорите под надворешен притисок се обидуваат да го поништат конкурсот, со што го доведуваат во прашање функционирањето на контролната кула на аеродромот во Скопје.

На конкурсот, како што веќе објавивме, се јавиле 270 кандидати, од кои тестовите успешно ги завршиле 13, а 8 од нив пред седум дена требаше да ја почнат теоретската обука. Нивната обука не може да почне бидејќи директорите на М-НАВ до данската фирма која е избрана на тендерот за избор, тестирање и обука на кандидатите, треба да ги достави сите документи.

Од Здружението на контролори на летање и синдикатот велат дека рокот во кој данската компанија треба да го заврши процесот е 20 ноември и затоа се сомневаат дека директорите одолговлекуваат тоа да не се случи и да се поништи тендерот.

Револтирани од постапката дека ако се поништи конкурсот нема да се обезбеди потребниот број контролори на кулата, каде што состојбата е критична со кадар, вчера 12 заменици-директори, началници, инструктори, експерти, раководители на сектори поднесоа оставки на своите позиции во М-НАВ. Тие велат дека ќе ги повлечат оставките само во случај ако директорите веднаш не ја променат одлуката и не ги испратат осумтемина избрани на неопходната обука.

„Селекцијата е регуларно завршена и не постои реална причина или оправдување поради што процесот на обука сè уште не е почнат. Бараме управата на М-НАВ итно да донесе одлука за почнување на школувањето на селектираните кандидати за контролори на летање согласно рангирањето кое официјално ви е доставено како предлог од страна на комисијата за спроведување на селекцијата … Процесот се одвиваше транспарентно и професионално“, напишаа во писмото до директорите раководителите во оставка.

Управниот одбор на М-НАВ  тврди дека процесот се одвива нормално, согласно акциониот план, и се очекува да биде завршен наскоро, во предвидениот рок, во согласност со стандардите, за да може да започне школувањето на кандидатите.

– Селекцијата за контролори се одвива според препораките на Eurocontrol, FEAST тестовите, лекарските прегледи, интервјуата што се филтри кои се спроведени од страна на данските експерти, кои се избрани со постапка за јавна набавка од М-НАВ А.Д. Не се точни тврдењата и шпекулациите дека ние како институција не им веруваме на данските експерти, напротив, имаме одлична соработка со нив и го цениме нивното меѓународно реноме. Исто така не се точни тврдењата дека Управниот одбор има дадено изјава дека го оспорува изборот на 8 кандидати или дека кандидатите не се вистинскиот избор, напротив процесот не е едноставен и се спроведува според акциониот план на М-НАВ – велат од Управниот одбор.

Да потсетиме дека земјава има обврска да го спроведе изборот на канидати за контролори на летање според стандардите на „Еуроконтрол“ која е надлежна институција за цивилниот авиосообраќај. Оваа институција  пред 10 години воспостави унифициран систем на селекција, т.н. ФИСТ (FEAST) тестови, за прием на нови контролори во Европа. Во земјава овој систем се применува од 2018 година. Тестирањата според ФИСТ алатката ги вршат неколку сертифицирани европски центри. Тестирањето се врши на специјална веб-страница, пред компјутер, под контрола и на данските експерти (преку веб камери) и преку присутни членови на комисијата од М-НАВ.