НАУЧНИЦИТЕ СЀ ПОБЛИСКУ ДО „УНИВЕРЗАЛНИ“ ДОНОРСКИ ОРГАНИ Конвертирале бубрег од донор со крвна група А во универзална група О

Во чекор кон зголемување на пристапот до донорски органи, научниците конвертираа бубрег од крвна група А во крвна група О, а потоа го трансплантираа кај лице со мозочна смрт.

Бубрегот, кој во суштина е претворен во универзален орган за трансплантација, функционирал добро два дена пред да покаже знаци на отфрлање. Со подобрување, оваа стратегија би можела да го отвори патот за пократки чекања на списоците за донори на органи.

Во студија објавена на 3 октомври во списанието Nature Biomedical Engineering, истражувачите детално ја опишаа оваа успешна конверзија на бубрег од донор со крвна група А во орган со крвна група О со помош на ензими,  протеини кои поттикнуваат хемиски реакции во телото.
Трансплантацијата на бубрег е третман за пациенти со бубрежна болест уште од 1950-тите. Како и сите трансплантации на органи, сепак, таа е донекаде ограничена од потребата да се совпадне крвната група на донорот со онаа на примателот, заедно со барањето да се пронајде орган со соодветна големина кој е географски доволно блиску за трансплантација на време.

Луѓето имаат четири главни крвни групи – A, B, AB и O – и имунолошкиот систем на лице со една крвна група може да реагира против друга крвна група. На пример, кандидат за трансплантација со крвна група O може да добие само бубрег од донор од група O, но некој со крвна група A, B или AB може да добие и бубрег од група O. Тоа е затоа што секоја крвна група е дефинирана од супстанции што го активираат имунитетот, наречени антигени. Крвта од групата O ги нема овие антигени, па затоа може да се даде универзално, додека другите крвни групи би го активирале имунолошкиот систем на лицето со групата O.

Сепак, кон крајот на 1980-тите, научниците развија начин за трансплантација на ABO-некомпатибилни (ABOi) органи – орган од донор со една крвна група во донор со некомпатибилна крвна група – кај приматели на кои им биле потребни. Но, процесот е тежок и трае неколку дена. Потоа, во 2022 година, истражувачите развија протокол за третман базиран на ензими што може да конвертира орган во „универзална“ трансплантација наречена ензимски конвертирана О, или ECO.

„Процесот ECO е демонстриран за белите дробови“, изјави коавторот на студијата, Стивен Витерс, професор по биохемија на Универзитетот во Британска Колумбија, за Live Science.

– Се надеваме дека ќе функционира за сите други органи – треба да функционира! (Порано оваа година, друга истражувачка група објави конвертирање на бубрег со помош на ECO, но тие започнаа со бубрег од крвна група Б во нивниот експеримент.)
Витерс беше дел од тимот од 2022 година што ги конвертираше белите дробови од тип А во тип О. Но, тој тим не ги трансплантираше белите дробови со ECO кај лице во тој експеримент за доказ за концепт. Во новата студија, Витерс и неговите колеги користеа бубрег од тип А кој беше прогласен за несоодветен за трансплантација и го конвертираа во бубрег од тип О со перфузија на бубрегот со специјална течност, што траеше околу два часа.

– Перфузиските уреди и растворите за зачувување на органи се користат доста често за одржување на органите во добра состојба помеѓу донацијата и трансплантацијата – објасни Витерс. За да го конвертираат органот, истражувачите ставаат специфични ензими во перфузионата течност кои ги отстрануваат антигените на крвната група што можат да предизвикаат отфрлање.

– На овој начин, органите потоа нема да бидат препознаени и таргетирани од анти-А антителата присутни во крвотокот на примателот – вели Витерс. Постапката не го ослободува трајно органот од проблематичните антигени, но може да помогне да се спречи најлошата реакција на имунолошкиот систем.