ШТО ДА ПРАВИТЕ КОГА ЦЕНАТА НА ПОЛИЦА Е ЕДНА, А НА КАСА ДРУГА? Побарајте да ја платите цената од полицата или оставете го производот!

На полица пониска цена, а на каса се отчукува друга повисока. Граѓаните често се непријатно изненадени кога при плаќање на каса или при проверка на сметката откако платиле ќе видат дека им се наплатува повисока цена од онаа што ја виделе на полиците во маркетите. Случката најчесто завршува со платена повисока цена, а ако навреме се забележи измамата и се реагира, тогаш следува одговор на каса „останала рекламната цена“, „цената е од друг производ“, „да го викнам шефот“.

Правилото меѓутоа е јасно, купувачот ја плаќа цената од полицата, зашто таму и се информирал за цената и поради неа најчесто се одлучил да го купи тој производ. Токму така е регулирано и во Закон за потрошувач.

Граѓани се жалат дека вакви случки имаат многу често, но поради невнимание не ги забележуваат „кражбите“ на трговците.

– Ваква измама, ако сум купила повеќе производи, најчесто забележувам откако ќе ја проверам сметката, но ако го купувам само тој производ очигледно е дека забележувам на каса. Ако реагирам тогаш следува она познатото „останала рекламната цена или на полицата е „старата цена, од денеска имаме нова“ и се разбира следи мала расправи се повикува шефот и се завршува како што треба. Но ако не забележиш ќе си платиш повисока цена за секој производ што си видела дека е пониска на полицата – вели скопјанката Ана Т.

Според граѓаните ваквата појава е секојдневна, а најизразит за време на сезонски попусти кога има и најголем промет во маркетите.

– Оваа појава многу е честа за време на попустите или рекламните денови кога за одредени производи се намалуваат цените. Но, голем број од трговците не ги намалуваат и цените кои се покажуваат на касата се различни од оние на полицата. Знаете кога ќе видите тотална распродажба и мислите дека ќе купите производ кој сте очекувале со месеци да поевтини пред крај на сезоната и го платите на каса со цена која сте чекале да биде намалена. Со години е така, и сега многу ретко се залетувам да купувам во сезона на попусти – вели граѓанка.

Од Организацијата на потрошувачи велат дека ваквиот начин на однесување на трговците се смета за „измама при означување“.

– Потрошувачот треба во вакви случаи да ја плати цената која се наоѓа на полицата и на производот, а таму треба да биде цената со попустот, бидејќи поради таа цена се одлучил и да го купи производот. Ако се случи на каса да има недоразбирање и му се наплаќа повисока цена, треба да го остави производот и да не го купи. Само на таков начин ќе ги научиме трговците да бидат поодговорни – вели претседателката на Организацијата на потрошувачи Марија Лончар Велкова.

Таа им советува на граѓаните кои купуваат да бидат внимателни и добро да прочитаат за кој производ е намалена цената и дали ја има истата цена на производот.

– Најдобро е да ја фотографираат полицата и производот за да имаат доказ на каса дека цената која била изложена е таа која сакаат да им се наплати – додава Лончар Велкова.

Претседателката на организацијата на потрошувачи вели дека вакви случки стануваат практика бидејќи трговците навреме не ги променуваат цените на полиците по завршена распродажба или попуст. Во некои случаи станува збор и за манипулација на потрошувачите.

– Тоа најчесто се случува за време на тотална распродажба кога на излозите се рекламираат најголеми попусти, а во објектот или на касата има сосема друга цена. Тогаш потрошувачот кој мислел дека ќе добие производ по ниска цена е изманипулиран – вели Лончар Велкова.

Економистите објаснуваат дека, со оглед дека ваквата појава не е ретка во маркетите, станува збор компаниска корпоративна (не)култура која поминува неказнето од надлежните инспектори и може да трае со месеци, ако не изреагираат граѓаните.

– Со оглед дека инспекциските органи при контролите оваа појава во трговијата на мало не ја забележуваат, ако нема директна реакција односно пријава од страна на оштетениот граѓанин, ќе треба граѓаните сами да ги споредуваат цените на полиците во маркетот со оние кои се отчукуваат на каса – велат економисти.

Бидејќи појавата е незаконска, додаваат тие, секој граѓанин треба да реагира не само до Организацијата на потрошувачи која ќе го подучи како да реагира, туку и во надлежната пазарна инспекција.

Според законот за заштита на потрошувачите „трговецот мора да се придржува на истакнатите продажни цени и условите за продажба.

Обврската е регулирана во неколку членови. Членот 12 вели дека „означувањата што упатуваат на распродажба, односно на намалување на цените, независно од тоа дали намалувањето е изразено во износ или процент, треба да бидат реални и вистинити и изразени на јасен и недвосмислен начин“

Во член 137 точка 9 е предвидена и глоба во износ од 1.200 евра во денарска противвредност за правното лице, односно на трговецот поединец, ако не се придржува на истакнатите продажни цени и условите за продажба (член 8 став 9).

Глоба во износ од 30 отсто од одмерената глоба на правното лице, односно на трговецот поединец ќе му биде изречена на одговорното лице во правното лице, односно на одговорното лице во трговецот поединец.

Пазарните инспектори во практика ги гледаат овие неправилности, само ако потрошувачите реагираат. При тоа прават проверка на извештајот на касата. Ако утврдат неправилност тогаш изрекуваат казни но и едукација на тие што го прекршиле законот.

Инспекторите во првите шест месеци од годинава, според извештајот за работа, извршиле вкупно 15.543 надзори и 5.395 контроли. При тоа изрекле 412 едукации на сторителите на прекршокот. Меѓу нив 131 се за прекршување на законот за потрошувачи. Колку од нив биле за цените е непознато.