МОЖЕ ЛИ ТОПЛАТА ВОДА ДА СПАСИ ЖИВОТИ? Нова анализа укажува дека термалната терапија го намалува ризикот од мозочен удар

Јапонија со години важи за земја со најдобри резултати во спречувањето на мозочниот удар, а дел од научната јавност сè повеќе внимание му посветува на едно едноставно, но длабоко вкоренето јапонско секојдневие – редовното капење во топла вода. Нови истражувања покажуваат дека таканаречената термална терапија, односно контролирано изложување на телото на топлина, може да игра важна улога во намалување на кардиоваскуларните ризици, вклучувајќи го и мозочниот удар.

Под термална терапија се подразбира широка група техники кои вклучуваат потопување во топла вода, термални бањи, сауни или хидротерапија. Овие практики ја зголемуваат телесната температура, ја прошируваат периферната циркулација и го намалуваат крвниот притисок – еден од најсилните ризик-фактори за мозочен удар. Според кардиолози, редовното изложување на умерена топлина има ефект сличен на умерено аеробно вежбање, бидејќи го поттикнува работењето на срцето и ги релаксира крвните садови.

Најцитираното истражување на оваа тема е јапонската студија објавена во „Scientific Reports“ во 2020 година, која следела повеќе од 30.000 лица во текот на две децении. Резултатите покажале дека лицата кои се бањале во топла вода најмалку еднаш дневно имале 26 проценти понизок ризик од мозочен удар во споредба со оние кои ретко се бањале. Иако студијата не докажува директна причинско-последична врска, поврзаноста била статистички значајна и зависела од зачестеноста на топлите бањи.

Истовремено, податоците од јапонските здравствени регистри покажуваат континуиран пад на смртноста од мозочен удар во последните децении, особено од хеморагичен тип. Еден од факторите, покрај контрола на крвниот притисок и здравата исхрана, е и традицијата на топли бањи („офуро“), која останува секојдневна рутина во огромен дел од јапонските домаќинства. Лекарите истакнуваат дека комбинацијата од топлина, релаксација и подобрена циркулација делува позитивно врз целокупниот васкуларен систем.

Експертите велат дека термалната терапија може да има корисен ефект и за лица со умерена хипертензија. Топлината привремено ги шири крвните садови и го намалува отпорот во периферната циркулација, што резултира со понизок крвен притисок и подобрен проток на крв. Долгорочно, редовните сесии може да придонесат за стабилизирање на притисокот, иако не се замена за медицински третман.

Сепак, стручњаците предупредуваат дека не секој може безбедно да практикува термална терапија. Лицата со срцева слабост, аритмии или тешка хипертензија мора да се консултираат со лекар пред користење на термални бањи или сауни, бидејќи наглите температурни промени можат да предизвикаат дополнителен стрес врз кардиоваскуларниот систем. Исто така, претерано високите температури и долгото седење во топла вода може да имаат контраефект.

Науката полека ги разгледува и поедноставните форми на термална терапија, како што е потопување само на стапалата во топла вода. Иако нема силни докази дека ова директно го намалува ризикот од мозочен удар, студиите покажуваат дека краткотрајното загревање на стапалата навечер може да го подобри циркулаторниот одговор, да го смири симпатичкиот нервен систем и да го подобри квалитетот на сонот – фактор што индиректно придонесува за подобар кардиоваскуларен баланс.

И додека истражувањата продолжуваат, експертите по јавно здравје се согласуваат дека умерената термална терапија може да биде едноставен и корисен дополнителен ритуал во секојдневието. Не ја заменува физичката активност, исхраната и медицинскиот третман, но може да помогне во подобрување на циркулацијата, намалување на стресот и потенцијално намалување на ризикот од мозочен удар – ефекти што Јапонија веќе со децении ги бележи во своите статистики.