ДОДЕЛЕНИ НОБЕЛОВИТЕ НАГРАДИ ЗА ЕКОНОМИЈА Тројцата лауреати ја проучуваат важноста на иновациите

Нобеловата награда за економија им беше доделена на Џоел Мокир, Филип Агион и Питер Хјуит „за објаснување на економскиот раст управуван од иновации“, при што едната половина му беше доделена на Мокир „за идентификување на предусловите за одржлив раст преку технолошки напредок“, а другата половина заеднички ја делат Агион и Хјуит „за теоријата за одржлив раст преку креативно уништување“.

Како што објави Шведската академија на науките, овогодишните лауреати за економски науки, Џоел Мокир, Филип Агион и Питер Хјуит, објаснуваат како иновациите даваат поттик за понатамошен напредок.

Технологијата брзо напредува и влијае на сите нас, со нови производи и методи на производство кои ги заменуваат старите во бесконечен циклус. Ова е основата за одржлив економски раст, што резултира со подобар животен стандард, здравје и квалитет на животот за луѓето ширум светот.

Меѓутоа, како што е наведено во објаснувањето, тоа не беше секогаш случај.

„Напротив – стагнацијата била норма во поголемиот дел од човечката историја. И покрај важните откритија од време на време, кои понекогаш воделе до подобри услови за живот и повисоки приходи, растот секогаш на крајот се стабилизирал“, се наведува во него.

Џоел Мокир користел историски извори како едно од средствата за откривање на причините за одржливиот раст што станува нова норма. Тој покажал дека ако иновациите треба да се наследат една од друга во самогенерирачки процес, не само што треба да знаеме дека нешто функционира, туку треба да имаме и научни објаснувања зошто е тоа така. Второто честопати недостасувало пред индустриската револуција, што го отежнувало градењето врз нови откритија и пронајдоци. Тој, исто така, ја нагласил важноста општеството да биде отворено за нови идеи и да дозволува промени.

Филип Агион и Питер Хјуит, исто така, ги проучувале механизмите зад одржливиот раст.

Во еден труд од 1992 година, тие конструирале математички модел за она што се нарекува креативно уништување: кога на пазарот ќе влезе нов и подобар производ, компаниите што продаваат постари производи губат. Иновацијата претставува нешто ново и затоа е креативна. Меѓутоа, таа е исто така и деструктивна, бидејќи компанијата чија технологија станува застарена е претекната од конкуренцијата.

На различни начини, лауреатите покажуваат како креативното уништување создава конфликти кои мора да се управуваат на конструктивен начин. Во спротивно, иновациите ќе бидат блокирани од постојните компании и интересни групи кои ризикуваат да бидат ставени во неповолна положба.

– Работата на лауреатите покажува дека економскиот раст не може да се зема здраво за готово. Мораме да ги поддржиме механизмите што лежат во основата на креативното уништување, за да не се вратиме во стагнација – рече Џон Хаслер, претседател на Комитетот за наградата за економски науки.