ШТО МОЖЕ ДА СЕ ОЧЕКУВА НА ИЗБОРИТЕ ДЕНЕСКА ВО ГЕРМАНИЈА Ќе победи ли умерениот левичар Шолц, како што навестија анкетите?

Околу 60,4 милиони Германци денеска го избираат идниот состав на парламентот и идниот канцелар, кој ќе ја наследи Ангела Меркел.

Германските избирачи имаат право на два гласа – едниот глас го даваат на партиската листа, а другиот за конкретен кандидат. Секој граѓанин со право на глас има и уставно загарантирано право да го оспори изборниот резултат доколку оцени дека имало нерегуларности за време на гласањето.

Анкетите покажуваат колку е комплициран системот за гласање за Германците: само секој петти човек знае за што е првото гласање, а за што е второто гласање. Партиите составуваат предизборни листи на ниво на федералната покраина. На секоја од листите за 16 провинции, провинциските ограноци одредуваат свој редослед на кандидати.

Партиските листи не се нужно исти низ целата конфедерација, па некои партии ги имаат во неколку провинции, или само во една. Христијанско-социјалната унија (ЦСУ), на пример, предводена од Маркус Зодер, учествува само во Баварија, додека нејзината сестринска Христијанско-демократска унија (ЦДУ) ги таргетира и другите 15 провинции.

Федералната изборна комисија ја одобри кандидатурата на вкупно 54 партии, но на изборите излегуваат само 47 партии. Се натпреваруваат 6.211 кандидати, од кои 2.024 се жени.

Се очекува главната борба да ја водат конзервативните демохристијани (ЦДУ и ЦСУ) и социјалдемократите (СПД), кои во моментов заедно формираат голема црно-црвена коалиција, како и опозициските Зелени. Тие три партии се единствените кои, надевајќи се на победа, официјално предложија и свои кандидати за канцелар.

Покрај нив, во Бундестагот најверојатно ќе влезат и партии кои и сега имаат пратеници – Либералите (ФДП), крајно десничарската Алтернатива за Германија (АфД) и партијата Левица.

Аналитичарите и даваат одредени шанси и на партијата Слободни избирачи, која на изборите фигурира како мала, иако има пратеници во парламентите на неколку германски федерални провинции, а во Баварија учествува и во покраинската влада. јт/

Од 2002 година, германскиот парламент, Бундестагот, има најмалку 598 пратеници, а нивниот број постојано расте. Половина од парламентот се „полни“ со кандидати кои ќе добијат просто мнозинство гласови во секоја од 299 изборни единици, така што победниците во изборните единици ќе бидат директно избрани за новото собрание. Гласачите одлучуваат за втората половина од мандатот со друго гласање, но не со директен избор на кандидати, туку со партиски листи.

Второто гласање е поважно, бидејќи одлучува за составот на Бундестагот и за односот на силите помеѓу прекините во него. На пример, ако една партија освои 35 проценти од „другите“ гласови, таа ќе има мандат од 35 проценти во новиот Бундестаг, пропорционално. Бројот на пратеници, пак, зависи од големината на провинциите.

Кандидатите за канцелар не се официјални. Тие се носители на листите, бидејќи канцеларот го избираат пратениците, а не граѓаните. Но, никогаш не се случило да биде избран некој што не бил прогласен за кандидат пред изборите.

Анкетите на јавното мислење покажуваат дека најголема шанса за победа има СПД, со една четвртина од избирачкото тело. Со разлика од едвај 3 проценти, по нив следува ЦДУ на Ангела Меркел. Зелените се трети со 15,4 проценти, а либералите се четврти со 11,2 проценти. Левицата има 6,3 проценти, а сите други партии имаат вкупно нешто помалку од 9 проценти.

Што се однесува до кандидатите за наследник на Меркел, која ја заврши својата канцеларска кариера долга 16 години, битката се води меѓу Олаф Шолц од СПД и Армин Лашет од ЦДУ. Анкетите покажуваат предност од 3 проценти за умерениот левичар Шолц.