ОВАА ЗЕМЈА СЕ ПРАВЕШЕ ДЕКА КОРОНАТА НЕ ПОСТОИ Горчливото искуство на Туркменистан

Туркменистан е само една од шесте земји во светот кои пробаат да излажат дека досега немале ниеден случај со коронавирус, а резултатот од тоа се неброени жртви и смртни случаи – неброени затоа што земјата не ги објавува ни тие броеви, пишува Си-Ен-Ен.

Поранешната советска република со скоро шест милиони луѓе е водена од, за некои, репресивниот претседател Гурбангули Бердимухамедов, а тој владее уште од 2006 година. Тој експресно ги отфрли како лажни обвинувањата од Светската здравствена организација и други организации дека предизвикал катастрофа во земјата.

Но, независни агенции и новинари и активисти надвор од Туркменистан велат дека има докази дека земјата се бори со третиот бран што ги поплави болниците и секојдневно убива десетици луѓе и предупредуваат дека претседателот го минимизира ефектот на смртоносниот вирус во обид да го задржи својот имиџ во јавноста.

Руслан Миатиев, азилант од Туркменистан и уредник на холандската независна новинска организација „Туркменс њуз“, рече дека лично ги собрал имињата на повеќе од 60 луѓе за кои тврди дека починале од коронавирус, вклучително и наставници, уметници и лекари, пренесува Си-Ен-Ен.

Миатиев рече дека ги проверувал сите регистрирани смртни случаи со здравствена евиденција и рендген, откривајќи сериозно оштетување на белите дробови и медицински третман во согласност со жртвите на коронавирусот.

– Наместо да го прифати тоа и да соработува со меѓународната заедница, Туркменистан одлучи да ја закопа главата во песок – рече Миатиев.

Туркменската влада не одговори на барањата на Си-Ен-Ен за коментар за случајот.

Како помина сето тоа?

Додека „ковид-19“ се шири низ целиот свет во почетокот на 2020 година, Туркменистан инсистираше на тоа дека нема случаи, иако соседните земји пријавија големо зголемување на епидемијата. Иран, со кој Туркменистан има долга копнена граница, објави една од најголемите епидемии на коронавирус во светот со речиси 5,5 милиони вкупни случаи, според Светската здравствена организација.

Според веб-страниците на британското и австралиското Министерство за надворешни работи, сите летови кон Туркменистан во моментов се суспендирани и само туркменските државјани им е дозволен влез во земјата.

Миатиев рече дека неговите извори во Туркменистан почнале да го контактираат за случаите на круната во мај 2020 година, во исто време кога круната драматично се раширила низ целиот свет. Тој рече дека првите пораки што ги добил зборуваат за „чудна белодробна болест слична на грип“ која погоди многумина.

– Беше најмалку 40 степени надвор – не е вообичаена сезона на грип – рече тој.

Во јуни 2020 година, Амбасадата на САД во главниот град Ашхабад издаде здравствено предупредување „извештаи за локални граѓани со симптоми во согласност со коронавирусот, кои се тестираат за ковид-19 и се под карантин 14 дена“.

„Туркменистан гори“

И покрај тоа што претседателот тврди дека нема корона во неговата земја, ситуацијата во Туркменистан е значително поинаква, тврдат независни новинари и активисти.

Дијана Серебријаник, директорка на европската група за програмата „Права и слободи на граѓаните на Туркменистан“, рече дека нејзината организација слушнала од контактите во земјата дека болниците во моментов се борат со оваа прилика. Таа посочи дека туркменските лекари од нејзината организација кои живееле во странство биле во контакт со поранешните колеги во земјата, овозможувајќи им да ја откријат вистинската состојба и да дадат совети.

Нема респиратори, луѓето ги праќаат дома

Таа рече дека лекарите во Туркменистан и рекле дека е тешко да се добијат кислород и респиратори во земјата, дека третманот е скап и дека смртта од вирусот може да брои илјадници жртви.

– Туркменистан гори, полошо од ковид. Понекогаш тие дури и не ги носат пациентите во болница, туку само ги испраќаат дома – рече таа.

Според неа, официјалната магија на смрт во овие случаи не е наведена како круна или дури и пневмонија – наместо тоа, медицинскиот сертификат евидентира посебна состојба, како што е срцев удар, рече таа.

Кога здравствените работници се обидоа да зборуваат за реалноста на терен, беа притиснати да молчат, според непрофитната организација „Хјуман рајтс воч“.

Во земјата, слободата на печатот и независниот надзор не се дозволени – Туркменистан е рангиран на 178 од 180 земји и територии на Светскиот индекс за слобода на медиумите во 2021 година, веднаш над Северна Кореја и Еритреја. Според Хјуман рајтс воч, граѓаните кои мирно ја критикуваат владата се соочуваат со строги казни, вклучително и извештаи за тортура и исчезнувања.

Им умрел диплмат, рекле дека е од срцев удар

Странските жители се исто така погодени од ситуацијата во која Туркменистан го негира постоењето на коронавирус на нејзина територија. Турски дипломат беше примен во болница во јули 2020 година со симптоми слични на корона, но неговата дозвола за евакуација во неговата матична земја беше одбиена.

Според Би-Би-Си, неговата сопруга испратила рендген-снимки во турска болница. Почина на 7 јули. Официјалната причина за неговата смрт беше срцев удар.

Неколку авторитарни влади ширум светот го признаа постоењето на круната и добија меѓународна помош, па се поставува прашањето зошто Туркменистан упорно одбива да го признае истото.

И Миатив и Серебријаник рекоа дека претседателот, кој е стоматолог по професија и поранешен министер за здравство, наводно, сака да нагласи дека управува ефикасно во корист на луѓето.

Серебријаник рече дека претседателот сака да се претстави како спасител на земјата и импресивен светски лидер кој го држи ковид надвор од својот дом. Признавањето на смртоносен вирус ќе ја наруши идеализираната слика што претседателот ја создаде за себе и ќе го остави отворен за критики и потенцијална одговорност.