МАКЕДОНИЈА СЕ ОБВРЗАЛА ДА ГО ИСФРЛИ ЈАГЛЕНОТ Галовеј потсети дека Скопје ветило радикален рез до 2026 година

Амбасадорката на Обединетото Кралство во Северна Македонија Рејчел Галовеј денеска потсети дека земјава се обврзала за постепено укинување на големите застарени лигнитни постројки и свртување кон алтернативи како што се соларната, ветерната и хидроенергијата.

– Во Северна Македонија, Обединетото Кралство ја поддржа подготовката на Националната стратегија за енергетика која ќе го отвори патот кон почиста, позелена и поодржлива енергија. Сега го поддржуваме првиот план за имплементација на стратегијата (2020-2026 година), патоказот на целосната визија на земјата за радикална енергетска транзиција, постепеното укинување на големите застарени лигнитни постројки кои се големи загадувачи и движењето кон алтернативи како што се соларната, ветерната и хидроенергијата – рече Галовеј.

Во соопштение до јавноста, Британската амбасада во Скопје денеска потсетува на амбициозните обврски на Обединетото Кралство утврдени на Самитот на конференцијата за климатски промени COP26.

За да се исполнат целите од Парискиот договор за ограничување на порастот на глобалната температура на 1,5 степени, глобалната транзиција кон чиста енергија треба да напредува четири до шест пати побрзо од сегашното. Со оглед на тоа што јагленот е единствениот најголем придонесувач за климатските промени, неговото постепено укинување и испораката на брза и инклузивна транзиција кон чиста енергија е од суштинско значење ако сакаме да ги одржиме тие 1,5 степени во живот.

Во последните 6 години забележано е намалување за 76% во бројот на нови фабрики за јаглен планирани на глобално ниво, што значи откажување на 1000 GW нови фабрики за јаглен од усвојувањето на Парискиот договор, приближно еквивалентно на околу 10 пати повеќе од вкупниот врвен капацитет за производство на Обединетото Кралство.

Глобалниот договор за оддалечување од јагленот кон чистата енергија е овозможен благодарение на голем број други иницијативи свикани од Обединетото Кралство, вклучувајќи „Не за нова енергија на јаглен“ и обврска за транзиција на глобалниот јаглен кон чиста енергија.

Обединетото Кралство се обврза целосно да ја укине енергијата произведена од јаглен до 2024 година, придвижувајќи го производството на енергија од обновливи извори со декарбонизиран електроенергетски систем до 2035 година.

Помеѓу 1990 и 2019 година, економијата на Обединетото Кралство порасна за 78%, додека емисиите на јаглерод се намалија за 44%, најбрзото намалување на Г7 – енергијата произведена од јаглен сочинува помалку од 2% од производството на електрична енергија во споредба со 40% пред речиси една деценија.

Овие достигнувања го следат објавувањето на значајната британска Стратегија за нулта емисија на јаглен (Net Zero Strategy) минатиот месец, во која се наведени мерки за поддршка на бизнисите и потрошувачите во транзицијата кон чиста енергија, а истовремено поддржувајќи стотици илјади добро платени работни места и искористувајќи до 90 милијарди фунти приватни инвестиции од 2030 година.

Крајот на јагленот – единствениот најголем придонесувач за климатските промени – е на повидок благодарение на Обединетото Кралство и фактот што обезбеди коалиција од 190 земји и организации потписници на COP26, при што земји како Полска, Виетнам, Египет, Чиле и Мароко јасно ги објавија своите обврски за постепено укинување на енергијата од јаглен.

Обврските здружени преку напорите предводени од Обединетото Кралство, вклучително и новата „Изјава за транзиција од глобалниот јаглен до чистата енергија“, опфаќаат развиени земји и земји во развој, големи корисници на јаглен и климатски ранливи земји. Таа вклучува 18 земји кои за прв пат се обврзуваат постепено да ги отфрлат и да не градат или инвестираат во нова енергија од јаглен, вклучувајќи ги Полска, Виетнам и Чиле, што означува пресвртница на COP26 во глобалната транзиција кон чиста енергија.

Оваа изјава ги обврзува земјите ширум светот да стават крај на сите инвестиции во новото производство на енергија од јаглен на домашно и на меѓународно ниво, да го зголемат и да обезбедат чисто производство на енергија што е можно поскоро, да ја укинат енергијата од јаглен во економиите постепено во 2030-тите за големите економии и 2040-тите за остатокот од светот и да направат правична транзиција на енергијата од јаглен на начин што ќе им користи на работниците и заедниците.