ВРЕМЕ Е ЗЕМЈИТЕ ДА СЕ ПРИКАЧАТ НА НАЈГОЛЕМИОТ ЕВРОПСКИ ТРАНСПОРТЕН ПРОЕКТ Европската унија ќе инвестира 546 милијарди евра за брзи пруги до големите градови

Европската Унија планира да изгради континентална мрежа од брзи железници што треба да ги поврзе сите поголеми градови и поголеми урбани центри во следните 20 години, пишува Euronews.

Проектот наречен Европска мрежа за брзи железници, кој го промовира здружението CER (Заедница на европски железнички и инфраструктурни компании), наскоро треба да добие официјално одобрение од Европската комисија. Станува збор за најголемиот инфраструктурен проект во историјата на ЕУ, вреден 546 милијарди евра, чија цел е да создаде побрз, позелен и поотпорен европски транспортен систем.

Мрежа што ќе го поврзе континентот

Планот предвидува повеќе од 49.400 километри нови и модернизирани пруги, по кои возовите би се движеле со брзина помеѓу 250 и 350 километри на час. Новата мрежа ќе ги опфати сите поголеми градови, но и поголеми агломерации со повеќе од 250.000 жители, како што се Солун, Љубљана, Краков или Марсеј.

– Целта е сите европски главни градови да бидат меѓусебно поврзани со брзи возови. Не само Париз и Берлин, туку и Атина, Братислава или Загреб. Сакаме и помалите градови по тие линии да имаат корист од овој проект, бидејќи брзите железници ја менуваат економијата, туризмот и начинот на живот – рече Алберто Мацола, извршен директор на ЦЕР, за време на презентацијата на проектот во Атина.

Мацола истакна дека целта на проектот е железницата да се претвори во главна форма на транспорт во Европа. Според проценките на ЦЕР, 50% од патувањата на долги релации во иднина ќе се одвиваат со брзи возови, а 20% од нив сè уште ќе користат конвенционални линии.

– Денес, просечниот турист патува околу 300 километри за 6 часа. Ако возот патува со 250 километри на час, истиот патник може да патува дури 1.500 километри за исто време. Тоа е еден вид револуција што ја постигнаа земји како Кина, Франција или Шпанија – рече Мацола.

Според плановите, патувањето од Атина до Истанбул би траело 4 часа, додека од Мадрид до Милано би траело помалку од 6 часа. Ова би ги направило брзите возови сериозен конкурент на воздушниот транспорт на пократки растојанија, со многу помал јаглероден отпечаток.

Цената е 546 милијарди евра

Проценетата цена на проектот е 546 милијарди евра, а планираното времетраење на изградбата е 20 години. ЦЕР предлага финансирањето да се обезбеди со комбинација од европски и национални фондови, со можност за користење на дел од средствата наменети за европска одбрана и инфраструктура.

– Железницата е докажана стратешка инфраструктура. Војната во Украина покажа колку е важна за мобилноста на луѓето и залихите. Кога започна војната, повеќе од шест милиони Украинци беа евакуирани со железница, што потврди дека „Ништо не функционира без возови“ – нагласи Мацола.

Иако Европа инвестира во железници со децении, Мацола предупредува дека континентот се соочува со сериозни инфраструктурни недостатоци.

– Денес имаме помалку железници отколку по Втората светска војна – во просек 15 до 20% помалку по земја, а во исто време изградивме 80% повеќе водни патишта. Недостатокот на железници ги ограничува можностите за транспорт и инвестиции –  рече тој.

Од вкупно 200.000 километри железници во Европа, околу 5 до 10% од мрежата е веќе целосно заситена.

– Ако сакате да воведете нов воз на некоја рута, мора да го отстраните постојниот. Тоа покажува колку е ограничен капацитетот- додаде Мацола.

Зелена трансформација преку ленти

Проектот за брзи железници е тесно поврзан со целите на Европскиот зелен план, кој предвидува намалување на емисиите на стакленички гасови од сообраќајот за 90% до 2050 година. Брзата железница, како енергетски ефикасна и одржлива форма на транспорт, треба да стане ‘рбетот на европскиот зелен транспорт.
Мацола нагласува дека проектот не вклучува само изградба на нови линии, туку и модернизација на постојните, дигитализација на системот, зголемена безбедност и подобра интеграција на меѓународните патнички и товарни возови.