ВОДИЧ НИЗ СРЕДНАТА КРИЗА Кој оди кај „пластичар“, кој вози кабриолет, а кој шета со студентка?

Се будите едно утро и неочекувано „останувате без гориво“, но не ви доволно добро тоа што го имате не е доволно добро за тебе, слаткиот вкус на сè што сте постигнале станува горчлив, старите трикови што ги користевте херојски да се справите со стресот стануваат несоодветни, едноставно „не работат повеќе“.

Како преку ноќ некој да ви ја украл способноста да го цените сето она што го сакате, вашите „дела“ – деца, имот, позиција на моќ, сѐ што сте постигнале со глава, со раце. „Каде отиде сето тоа и што се случи и каде е мојата енергија?“, се прашувате.

Кој е главниот актер?

Не е тешко да се открие главниот актер на таквата криза што се јавува во средната возраст:

Тоа ќе биде успешен менаџер кој од сив деловен костум се лизнал во тренерка со светли бои и трча секое утро или има сигурен термин со личен тренер попладне за да ја зголеми масата, а можеби и аперкатот.

Или некој професор, со години навлезен во неговите книги, кој ако го прашате, до сега не ни ја знаел бојата на џемперот, а сега е заљубен во студентка, перспективна и натпросечно интелигентна, која најмногу му го одвлекува вниманието на неговите мисли, но и време од науката, жената и децата.

Или, пак, успешна жена која ја открива магијата на пластичната хирургија и која на вечера со пријателите облечени во сценско деколте, флертува со млад и згоден гостин во ресторанот на соседната маса и на крајот разменува телефонски броеви.

Или, пак, мајката, тогаш среќната домаќинка е таа која го придружува својот успешен сопруг, која започнува сопствен мал бизнис за давање услуги за внатрешен дизајн, а во исто време ангажира мајстори и почнува да ја „руши“ куќата, да ги преместува ѕидовите и да избира нов мебел.

Или, надежен зрел инженер, кој се грижи без трошка совест, се почестува со црвен кабриолет, кој не може да биде поцрвен, а под прозорецот ја паркира резервната радост на Харли Дејвидсон.

Кризата од средниот век е факт и развојната фаза беше договорена од многу психијатри и психолози, а со оваа фаза особено се занимаваа Јунг, а потоа и неговите следбеници.

Кој е виновен?

Каде се виновниците за ваков турбулентен период и зошто воопшто ваквите поместувања и немири, кога животот пред тоа изгледаше сосема уреден?

До моментот кога ќе дојде средната возраст, повеќето од нив се вградени во семејните односи и модели, привлечени во работата и семејството. „Кризата на средната возраст ги превртува луѓето наопаку и ги уништува нивните вродени ставови. Во оваа криза се губи старото искуство и почнува да се раѓа ново“, пишува Мареј Штајн, светски познат психотерапевт и писател во неговото извонредно дело „Во средни години“.

Зошто се менуваат ставовите и зошто ново искуство?

Средовечната криза е всушност порта кон втората половина од животот. Она што ги интересира сите во оваа половина се смислата и прашањата („Која е смислата на мојот живот? Што ме прави корисен за остатокот од светот?). Во овој период на пресврти и немири, односите со родителите, општеството, пријателите и колегите станува бледо, кревко и се распаѓа. Но, тоа не е важно. Слободата е важна, а четириесетгодишник гласно бара длабочина и смисла. „Психата се буди“, пишува Мареј Стајн. „Душата скока од затвор, бара да биде видена, сакана, почитувана. Од неа треба да се плаши и поради нејзината истрајност и одлучност да живее и да ѝ се даде слава што ја заслужува“, продолжува Стајн.

Во јунгска смисла, за време на преодниот период во средната возраст, тој несвесно испраќа пораки за тоа кои сте вие, која е вашата дарба и значење, кој е вашиот пат да станете целосни и обединети. Ако вашата претходна слика или претходниот живот биле далеку од вашето вистинско значење, кризата на средната возраст е поболна, а турбуленциите се поголеми. Често има разводи, основање нови семејства, преселби, драстични промени во професиите, депресија, апатија, па дури и соматски болести. Нема ништо необично кога психата се буди и зборува на свој начин.

Она што го носи оваа криза е можноста за расплет, поточно чувство на внатрешен интегритет, напуштање на различни улоги (личности) и откривање на својата мудрост, вистина, центар, цели.

Мора да пронајдете „труп“

Кризата на средната возраст може да биде многу болна и трае неколку години и се карактеризира со години од 35 до 50. Сите ќе посведочат колку е тежок и комплициран овој период, колку обиди имаат да се пронајдете „себеси“ кои не успеале (горенаведеното конвертибилни набавки и Харли-Дејвидсон, интервенции за пластична хирургија). Затоа секој на тој пат мора да најде „труп“, како што пишува Стајн, па да го закопа, пишува Бонитет.

Што тоа значи?

Стајн објаснува: „Секој мора да го идентификува изворот на болката и потоа да го испрати минатото да се одмори преку жалост, жалење и погребување“. Поточно, во оваа фаза, потребно е да ги закопате сите досегашни поими за тоа кој сте, како и што е безбедноста за вас за да се отвори простор за раѓање на нов.

Во воведниот дел на книгата „Во средните години“, Стајн потсетува дека на страниците што следат не нуди решенија за кризата на средниот век. „Не можам да прецизирам каков ќе биде подарокот на душата во средните години за вас. Можам да препорачам да го примите само кога ќе се појави пред вас“, пишува Стајн.

Богатството на овој пристап

Во средните години, тоа е вистински скапоцен камен меѓу книгите кои обработуваат вакви теми. Нејзиниот автор е пред се исклучителен аналитичар, но неговиот пристап кон животот и таквиот напорен период е особено вреден затоа што читателот го води митолошки, потоа со соништа, алхемија, хумор и вредни совети. Главните ѕвезди се богот Хермес кој го вознемирува животот и Одисеј на неговото патување.