СПЦ НУДИ РАКА, МПЦ ГРИЗЕ ПРСТ Нема што да преговараме, Цариград е нашата мајка-црква!

Патот Скопје-Белград е единствениот правилен пат по кој треба да се чекори за да се добие трајно решение на долгогодишниот црковен проблем помеѓу Македонската православна црква (МПЦ-ОА) и Српската православна црква (СПЦ), бидејќи состојбата на раскол не е природна состојба и затоа од срце посакувам да се најде решение со братски и со трпелив дијалог.

Ваква порака денеска испрати српскиот патријарх Порфириј, кој во интервју за „Политика“ оцени дека „никој друг од страна не може да има поголемо разбирање за проблемот од нас самите кои со векови на овие балкански простори заедно се вградуваме во Црквата Христова, без никакви меѓусебни недоразбирања“.

За упатеноста прашањата да се решаваат меѓу Белград и Скопје, според него, е дефинирано и со Томосот со кој вселенскиот патријарх во 1922 година потврдил дека епархиите во денешна Македонија припаѓаат на Српската патријаршија.

Дека нешто се крчка и дека СПЦ најверојатно наскоро ќе го извади проблемот од замрзнувачот, каде го беше ставила во 2015 година кога ги прекина и ги замрзна преговорите со МПЦ-ОА поради судскиот процес што се водеше против првиот архиереј на Православната охридска архиепископија (ПОА), г.г. Јован, говори и минатонеделната изјава на епископот бачки г. Иринеј (Буловиќ) дека е неопходно да продолжи дијалогот помеѓу СПЦ и МПЦ-ОА за надминување на отвореното црковно прашање.

Од друга страна, пак, митрополитот преспанско-пелагониски г. Петар од МПЦ-ОА не сака да чуе за никакви преговори со СПЦ доколку претходно не се овозможи заедничко богослужение помеѓу владиците и свештениците од двете цркви. Тој смета дека само вселенскиот патријарх Вартоломеј може да ѝ додели автокефалност на МПЦ-ОА, оти, како што објасни, Цариград е мајка-црква на Македонската црква.

Не се откажуваме!

Не само што не се откажуваме, туку со целосна одговорност за верниот народ во Македонија сакаме нарушеното единство повторно да се воспостави, вели поглаварот на СПЦ, г.г. Порфириј.

– Секој разговор што може да создаде минимум можности за воспоставување на нарушеното единство на Црквата е благословен и ме радува, бидејќи тоа е уште една рана што ме боли мене и секој свештеник, епископ на Српската црква, па и многу верници. Секој раскол е рана на телото Христово, на Црквата. А ние овде во Пеќката патријаршија, српски владици, не само што не се откажуваме, туку со целосна одговорност за верниот народ во Северна Македонија, чија побожност, љубов кон Црквата Христова им е позната на сите, сакаме нарушено единство повторно да се воспостави. Светиот архиерејски Синод на СПЦ на последната седница, имајќи ги предвид различните можности што ги даваат светите канони и принципите на црковната икономија, одлучи повторно да ги повика епископите кои се одвоија од Пеќката патријаршија заедно со братски, трпелив дијалог да се најде благословено решение – вели патријархот.

Лично јас, додава тој, сум убеден дека тие коишто ја прекинаа комуникацијата во 1967 година, не го направија тоа сами по свој разум.

– Но сега имаме можност и целосна слобода по свој разум да направиме сè за сите да можеме да пристапуваме од заедничката чаша. Ако навистина тоа е нашата цел, тогаш натписот на етикетата не може да биде почетна премиса за разговори, туку цел што треба да биде плод на молитвата кон Бога, Свети Сава и Светиот крал Милутин, Светите Климент и Наум, Свети Георги Кратовац и сите наши свети предци кои со својата вера, градењето на Телото Христово на земјата и мачеништвото станаа наши животни топоси. Молитвата кон овие светци ќе ни покаже благословени решенија за сите сложени прашања кои се дел од решението, но ние, владиците на Пеќката патријаршија, од сè срце сакаме да се реши ова прашање – изјави српскиот патријарх Порфириј.

Цариград е нашата мајка-црква!

Митрополитот преспанско-пелагониски г. Петар од МПЦ-ОА не сака да чуе за никакви преговори со СПЦ доколку претходно не се овозможи заедничко богослужение помеѓу владиците и свештениците од МПЦ-ОА и СПЦ, но не и помеѓу владиците и свештениците помеѓу МПЦ-ОА и ПОА.

Владиката смета дека единствено Цариградската патријаршија може да ѝ додели Томос за автокефалност на МПЦ-ОА, оти, како што вели, Цариград е мајка-црква на Македонската црква.

– Прашањето во врска прашањето за автокефалност на МПЦ-ОА е во надлежност на Цариградската патријаршија, затоа што по последниот Вселенски собор во осмиот век, сите цркви примиле автокефалност од Цариградската патријаршија, а не од другите цркви кои се обидувале да дадат автокефалност. И самата Руска православна црква добила автокефалност од Цариградската патријаршија, а истото важи и за СПЦ и за Бугарската црква, за Романската, Грчката црква… Значи, не е воопшто спорно прашањето дека одлука за автокефалност доделува Цариградската патријаршија. Воопшто не е спорно тоа што Србите сега го посочуваат, вклучувајќи го и српскиот патријарх Порфириј, дека СПЦ ги доделила нашите епархии. Тоа е факт и од фактите нема бегање. Но, Србите ги премолчуваат другите факти, односно дека на четвртиот Вселенски собор е донесена одлука дека во новоформирана држава, ако се исполнети условите за автокефалност, тогаш на црквата во таа држава треба да ѝ биде доделена автокефалност. Секако, тоа го прави мајката-црква, а во конкретниов случај тоа е Цариградската патријаршија. Србите сакаат да ја поништат одлуката за доделување самостојност на МПЦ-ОА и сакаат да нè сведат на состојбата и на положбата на нашата црква како што била во времето пред Втората светска војна, односно ние да бидеме дел од СПЦ, дури и да не бидеме автономна црква – објаснува г. Петар.

Србите сакаат да ја поништат одлуката за доделување самостојност на МПЦ-ОА и сакаат да нè сведат на состојбата и на положбата на нашата црква како што била во времето пред Втората светска војна, односно ние да бидеме дел од СПЦ, дури и да не бидеме автономна црква.

г. Петар Митрополит преспанско-пелагониски, МПЦ-ОА

Владиката посочува дека МПЦ-ОА сега ја очекува автокефалноста од Цариградската патријаршија, а не од СПЦ.

– СПЦ не сака да го реши прашањето за автокефалност, туку само да го подобри. Имено, во 1992 година, кога за првпат имавме средба во Калишта на ниво на комисии, донесовме став дека треба да сослужуваме на ниво на владици и на свештеници. Тоа првично беше прифатено, но Србите подоцна го одбиле таквиот став. Затоа, ако сакаат да го решиме прашањето, тогаш тоа може да го сториме само доколку прифатат заеднички богослужби. Тоа можеме ние да го понудиме и сметам дека нашиот Синод нема да одбие заедничко сослужување со владиците и со свештениците од СПЦ и со која било друга помесна православна црква, но не и со ПОА. Проблемот со ПОА ќе се решава дополнително. Тука треба да се почне, а потоа ќе видат и ќе се уверат дека нашата црква ги исполнува сите услови за добивање автокефалност – објаснува г. Петар.

На прашањето како ќе реагираат другите православни цркви доколку Цариград ѝ додели автокефалност на МПЦ-ОА, владиката Петар вели дека незадоволство може да се појави само кај оние цркви кои имаат иста агенда. Во тој контекст, тој ја посочи СПЦ која ја поддржува Руската православна црква по прашањето за непризнавање на Украинската православна црква.

Погрешни адреси

Епископот стобиски г. Давид (Нинов) од Православната охридска архиепископија (ПОА), во разговор за Плусинфо вели дека здраворазумски би било МПЦ-ОА да започне братски дијалог со ПОА и со СПЦ, а како што потсетува, решението на проблемот не се наоѓа ниту во Софија, ниту во Константинопол.

– Во однос на неодамнешната изјава на eпископот бачки г. Иринеј за започнување на дијалог со МПЦ, на будниот набљудувач, веднаш ќе му биде јасно дека воопшто не станува збор за нешто неочекувано и ново. Потсетувам дека aрхиепископот охридски и митрополит скопски г.г. Јован во време на најжестокиот државен прогон против ПОА, се застапуваше за принципиелен дијалог со МПЦ-ОА и неговиот став стана официјален став на Соборот на СПЦ. Спомнатите прогони, засега, pro forma, се стивнати, иако суптилниот државен прогон врз ПОА продолжува со одбивањето на државата да ја спроведе обврзувачката одлука на Европскиот суд за човекови права од Стразбур за регистрација на ПОА, како и со нарушувањето на секуларното општествено уредување од страна на дел од домашните политички чинители, кои преземаат верски надлежности што ѝ припаѓаат на МПЦ-ОА. Нашата канонска црква имаше трпение да чека, со сожалување гледајќи како МПЦ-ОА го троши скапоценото време, тропајќи на погрешни врати. Секогаш ќе го имаме тоа трпение во однос на нашите сограѓани, кои припаѓаат на МПЦ-ОА. Но, решението на проблемот на МПЦ-ОА не се наоѓа ниту во Софија, ниту во Константинопол – објаснува владиката.

Ние не би сакале МПЦ-ОА и следните 50 години да ги потроши залудно, обраќајќи се на погрешни адреси, додава г. Давид.

– Здраворазумски би било МПЦ-ОА да започне братски дијалог со ПОА и СПЦ. Дури, заради природната упатеност едни на други, би се осмелил да кажам и за конструктивен дијалог со ПОА, бидејќи тоа што ПОА и МПЦ-ОА можат да го договорат, сигурно ќе биде прифатено од СПЦ. Ние не би сакале МПЦ и следните педесет години да ги потроши залудно, обраќајќи се на погрешни адреси, упорно одбивајќи да се упати на единствената точна и, воедно, најблиска адреса, но доколку превидувањето и понатаму претставува нивен избор, ќе го почитуваме, за возврат барајќи државата да го почитува нашето уставно гарантирано право на вероисповед. Засега, помеѓу ПОА и МПЦ-ОА постои суштинска разлика во вероисповедта. ПОА е сеправославно призната автономна архиепископија со свој Синод, своја црковна јурисдикција, и се наоѓа во литургиско и канонско единство со останатите православни цркви, а МПЦ-ОА, за жал, пребива вон тоа единство. Ние би сакале таа разлика да не постои – објаснува владиката Давид.