СО ПРОЕКТОТ „GO GREEN“ КОМПЈУТЕРСКАТА МОЌ СТАНУВА ЗЕЛЕНА! Бирото за регионален развој ќе ги „позелени“ јавниот и приватниот сектор

Рамиз Реџепи, директор на Бирото за регионален развој го објаснува проектот GoGreen чија цел е да ги промовира и поддржи зелените и дигиталните технологии во рамки на дигиталната трансформација на јавниот и приватниот сектор.

Целта е да се креира комбиниран пристап и рамка за промовирање на зелените и дигиталните иницијативи на национално и транснационално ниво. Проектот промовира одржлив регионален развој преку подобрување на еколошките услови, развој на конкурентна економија и креирање релевантни можности за работа.

Во согласност со целите на ЕУ за „двојна транзиција“ (дигитална транзиција и зелена транзиција) важно е да се преземат активности кои поддржуваат одржлива дигитална трансформација. Во рамки на оваа двојна транзициска политика, главната цел на проектот е да го промовира усвојувањето на интегриран пристап и рамка за создавање комбинирани зелени и дигитални иницијативи за трансформација на национално и транснационално ниво, што ќе доведе до „позелено“ функционирање на дигитални инфраструктури кои користат центри за податоци.

Кои се најголемите предизвици и пречки што се среќават при имплементацијата на проектот досега и како се надминуваат?

– Еден од најголемите предизвици е недостигот на рамка за проценка и релевантни индикатори за мерење на еколошкиот и енергетскиот отпечаток на дигиталните иницијативи и планови. За надминување на овој предизвик, проектот работи на креирање систем за мониторинг, проценка и промоција на зелените инвестиции.

Досега, постигнати се некои резултати во форма на развиен предлог за рамка за проценка и релевантни индикатори. Изработен е Извештај за подготвеноста на секторите за дигитална трансформација и можниот јаглероден отпечаток, а мапирани се и актуелните трендови и состојби во однос на иницијативите за дигитална трансформација. Исто така, во тек се изработката на Анализа и опис на факторите кои го поддржуваат и спречуваат усвојувањето мерки за зелена дигитализација во Република Северна Македонија и Фокусирана проценка на земјата за зелена дигитализација.

Како Проектот GoGreen влијае на дигиталната трансформација и иновациите во секторот? Кои се конкретните начини преку кои се промовираат зелените и дигитални технологии?

– Проектот GoGreen влијае на дигиталната трансформација и иновациите во секторот преку активно промовирање на зелените и дигиталните технологии и стратешка поддршка на таа трансформација. Различните начини преку кои се промовираат зелените и дигиталните технологии вклучуваат развој на модели на кружна економија за хардвер, неутрални за климата модели на процесори и центри за сервери, софтверски напредок за намалување на потрошувачката на енергија и употреба на напредни технологии како вештачка интелигенција, 5G, IoT, cloud и edge computing. Во тек е воспоставување барометар за следење на релевантните трендови во економијата и на целата програмска област, преку употреба на систем за бодување кој ја мери еволуцијата на зелената дигитализација, користејќи го мултидимензионалниот модел и активностите кои се однесуваат на овозможувачите и бариерите за развој. Дополнително, направените анализи и проценки ќе бидат искористени за развивање проекти кои би помогнале на Република Северна Македонија да фати чекор во зелената дигитализација.

Кои се потенцијалните еколошки и економски бенефити за заедницата од имплементацијата на проектот? Како се поддржуваат и стимулираат локалните заедници да ги прифатат и применуваат зелените практики?

– Имплементацијата на проектот GoGreen вклучува соработка со различни стејкхолдери како владини институции, бизнис секторот, академската заедница и граѓанското општество. Оваа соработка е неопходна за да се обезбеди успешната имплементација на проектот и за да се осигура широко прифаќање и примена на зелените и дигиталните технологии. Владините институции играат важна улога во создавањето политики и закони кои ќе ја поддржат дигиталната трансформација и зелените иницијативи. Проектот GoGreen работи на поддршка и соработка со владините институции во формулирање и имплементација на политики кои ќе ги поттикнуваат зелените и дигиталните технологии.

Бизнис секторот, особено компаниите во секторот на информатичките технологии, имаат значајно влијание и можност за иновација. Проектот GoGreen ги поттикнува компаниите од приватниот сектор за развој и примена на зелени и дигитални решенија. Исто така, проектот промовира соработка помеѓу компаниите за размена на најдобри практики и искуства.

Академската заедница е клучна за истражување и развој на нови технологии и иновации. Проектот GoGreen соработува со универзитети и научни институции за да ги поддржи истражувачките напори и да промовира образование и обука во областа на зелените и дигиталните технологии.

Граѓанското општество игра важна улога во промовирање на значењето на зелените и дигиталните технологии. Проектот GoGreen ги вклучува граѓанските организации и активистите за заедничко делување и промовирање на свеста за значењето на одржлив развој и заштита на животната средина. Преку оваа широка соработка со различни стејкхолдери, проектот GoGreen се стреми кон тоа да ги подобри зелените и дигиталните технологии и да придонесе за одржлив и еколошки прифатлив развој.

Кои видови на соработки и партнерства се вклучени во проектот GoGreen?

– Проектот го спроведува Министерството за локална самоуправа – Биро за регионален развој, во партнерство со Регионот Западна Македонија – Грција, Техничката комора на Грција, Универзитетот за шумарство, Факултетот за екологија и пејзажна архитектура од Бугарија, потоа Кипарската трговска и индустриска комора, Кипарската агенција за енергетика, како и Националната агенција за информатичко општество во Албанија и Министерство за инфраструктура и енергетика од Албанија. Ваквото регионално партнерство носи значајна дополнителна вредност на овој проект.

Проектот GoGreen, исто така, вклучува различни видови соработки и партнерства за успешната имплементација на своите иницијативи. Проектот работи заедно со владините институции и организации за формулирање и имплементација на политики и мерки кои ги поддржуваат зелените и дигиталните технологии. Ова вклучува соработка со министерства, агенции и други релевантни институции. Проектот соработува со компании од приватниот сектор, особено во областите на информатичките технологии и иновации, за развој и примена на зелени и дигитални решенија. Проектот GoGreen соработува со универзитети, научни институции и академската заедница за да ги поддржи истражувачките напори и образованието во областа на зелените и дигиталните технологии. Ова вклучува размена на знаење, обука и истражувачки проекти.

Кои се планираните мерки за едукација и подигнување на свеста кај јавноста за значењето на зелените и дигиталните технологии? Како се активираат и вклучуваат граѓаните во проектот GoGreen?

– Проектот организира информативни кампањи и активности за да ги информира и образува граѓаните за значењето на зелените и дигиталните технологии. Ова вклучува различни видови медиумски комуникации, промоции и образовни настани. Организиравме конференција на темата, а следуваат и настани и работилници за граѓаните, каде тие ќе можат да добијат практични информации и упатства за користење на зелени и дигитални технологии. Овие активности вклучуваат демонстрации, покажување решенија и споделување добри практики.

Дополнително, проектот развива дигитални платформи и ресурси за едукација и информирање на јавноста за зелените и дигиталните технологии. Ова вклучува платформа во вид на барометар, веб-страници, користење на социјални медиуми. Проектот GoGreen активно ги вклучува и граѓанските организации, активистите и граѓаните во своите иницијативи. Ова вклучува консултации, учество во одлучување и заеднички акции за подигнување на свеста и мобилизирање на граѓаните. Во едно од истражувањата фокусот е ставен на младите и на нивното мислење за зелената дигитализација. Во самото истражување опфатени се повеќе од 280 средношколци низ целата држава.

Кои се идните насоки и развојни планови на Бирото за регионален развој со проектот?

– Направените анализи и истражувања ќе овозможат Бирото за регионален развој да изработи проекти кои ќе се фокусираат на зелена дигитализација. Зелената дигитализација се однесува на искористување на зелената трансформација и дигиталната трансформација како две основи за развој на проекти и иницијативи. Од една страна, зелената трансформација се однесува на применување на зелени и одржливи технологии, процеси и практики кои имаат минимално негативно влијание на животната средина. Ова може да вклучува употреба на обновливи извори на енергија, ефикасно користење на ресурси, рециклирање, одржлива урбанизација итн. Од друга страна, дигиталната трансформација се однесува на употребата на дигитални технологии и решенија за подобрување на ефикасноста, иновациите и комуникацијата. Ова може да вклучува употреба на интернет на работни места, Интернет на нешта (IoT), вештачка интелигенција, е-управување итн.

Проектот ќе биде основа за изработка на конкретни проекти кои ќе ги интегрираат зелената трансформација и дигиталната трансформација. Овие проекти ќе бидат насочени кон развој и имплементација на иновативни решенија и технологии кои се зелени и одржливи, истовремено користејќи го потенцијалот на дигиталните технологии. Проектот GoGreen ќе привлече ресурси за финансирање и имплементација на проектите за зелена дигитализација преку различни извори, вклучувајќи и ЕУ фондови за дигитална и зелена трансформација. Преку учество и апликација за соодветни финансиски програми и субвенции од ЕУ, Бирото за регионален развој ќе има можност да обезбеди со дополнителни средства за успешната имплементација на своите стратегии и активности. Овие фондови ќе му овозможат na Бирото да ги финансира иновативните и одржливи проекти, што ќе го промовираат зелениот и дигиталниот развој во регионот.