СИ-ЕН-ЕН ГИ ОБЈАВИ ДОКУМЕНТИТЕ Ова може да биде најголемата криза за Фејсбук

Фејсбук се соочуваше со свиркачи, заладени односи со јавноста и конгресни истраги во последниве години, но сега се соочува со комбинација од сите три фактори одеднаш во најинтензивната и сеопфатна криза во 17-годишната историја на компанијата.

Во петокот, конзорциум од 17 американски медиумски организации почна да објавува серија написи колективно наречени „Фејсбук документи“, засновани на стотици внатрешни документи на компанијата испратени во редактирана форма од правниот советник на свиркачот Френсис Хауген до Комисијата за хартии од вредност на САД (КХВ) и до Конгресот.

Си-Ен-Ен објави стории за тоа како координираните групи на Фејсбук поттикнуваат раздор и насилство, како што е нападот на зградата на Конгресот на 6 јануари, како и предизвиците на Фејсбук во модерирање на содржината во некои земји каде англискиот не е официјален јазик, и како трговците со луѓе ги користеле неговите платформи за човечка експлоатација. Извештаите од Си-Ен-Ен и на други медиуми кои се дел од конзорциумот следеа еден месец по интензивен мониторинг на компанијата. Волстрит журнал претходно објави серија написи засновани на десетици илјади страници внатрешни документи на Фејсбук кои Хауген ги сподели.

Сослушување во Сенатот

Објавувањето на „Фејсбук документи“ во „Wall Street Journal“, кое, меѓу другото, предизвика загриженост за влијанието на Инстаграм врз тинејџерките, поттикна сослушување на шефицата за глобална безбедност на Фејсбук, Антигона Дејвис, пред поткомитетот на Сенатот. Самата Хауген сведочеше пред поткомитетот на Сенатот, велејќи дека верува дека „производите на Фејсбук им штетат на децата, предизвикуваат поделби и ја ослабуваат нашата демократија“.

Во моментов на проблемите на Фејсбук не им се гледа крајот. Членовите на поткомитетот го повикаа директорот на Фејсбук Марк Закерберг да сведочи. И во петокот, друг поранешен вработен во Фејсбук анонимно поднесе тужба до КХВ против компанијата, со наводи слични на тие на Хауген.

Фејсбук веќе мораше да се справи со скандалите околу неговиот пристап кон приватноста на податоците, умереноста на содржината и конкуренцијата. Но, има огромен обем на документи и многу медиумски приказни кои допрва треба да допрат до проблеми во навидум секој дел од бизнисот: пристапот на Фејсбук во борбата против говорот на омраза и дезинформациите, управувањето со меѓународниот раст, заштитата на помладите корисници на својата платформа, па дури и способноста точно да се измери големината на сопствената огромна корисничка база.

Сериозни прашања

Сето ова покренува засрамувачко прашање за компанијата – дали Фејсбук е всушност способен да управува со потенцијалот за штета во реалниот свет од неговите неверојатно големи платформи, или гигантот за социјални медиуми стана премногу голем за да пропадне? Фејсбук, од своја страна, постојано се обидуваше да ја дискредитира Хауген, велејќи дека нејзиното сведочење и извештаите за документите погрешно ги карактеризираат потезите и напорите на компанијата.

– Во срцето на овие приказни е лажна премиса. Да, ние сме компанија и правиме профит, но идејата да го направиме тоа на сметка на безбедноста или благосостојбата на луѓето погрешно одредува на што се засноваат нашите сопствени комерцијални интереси – изјави портпаролот на Фејсбук за Си-Ен-Ен.

Во твит минатата недела, потпретседателот за комуникации на Фејсбук, Џон Пинет, ги нарече „Фејсбук документите“ избор меѓу милиони документи за Фејсбук што на кој било начин не можат да се користат за да се извлечат искрени заклучоци за нив. Но, дури и тој одговор е значаен. Ако Фејсбук има повеќе документи кои би раскажале поцелосна приказна, зошто да не ги објавите? За време на нејзиното сведочење во Сенатот, Антигона Дејвис рече дека Фејсбук бара начини да објави други истражувања. Наместо тоа, Фејсбук наводно планира да се ребрендира под ново име уште оваа недела, бидејќи бранот критичко известување продолжува.

Се чини дека овој потег е јасен обид да се сврти страницата, но свеж слој боја нема да ги реши основните проблеми наведени во документите – само Фејсбук, или како што наскоро ќе се нарече, може да го направи тоа.

Опасен мексикански наркокартел го користел Фејсбук за рекламирање и за регрутирање

Земете го примерот на извештајот објавен во Вол Стрит Журнал на 16 септември, во кој беше истакната внатрешна истрага на Фејсбук за насилен мексикански нарко картел познат како „Cartél Jalisco Nueva Generación“. Се вели дека картелот ја користел платформата за објавување насилни содржини и за регрутирање нови членови користејќи го акронимот „CJNG3, иако внатрешно бил означен како „опасна личност и организација“ чија содржина треба да се отстрани. Фејсбук потоа за Вол Стрит Журнал изјави дека инвестира во вештачка интелигенција за да ги засили своите акции против таквите групи.

И покрај септемврискиот текст на Вол Стрит Журнал, Си-Ен-Ен минатата недела идентификуваше вознемирувачка содржина поврзана со групата на Инстаграм, вклучително и фотографии од пиштоли и објави на фотографии и видео содржини во кои луѓето се чини дека биле застрелани или обезглавени. Откако Си-Ен-Ен го праша Фејсбук за овие објави, портпаролот потврди дека неколку видеа означени од Си-Ен-Ен се отстранети поради кршење на правилата, а на најмалку една објава е додадено предупредување.

Хауген сугерираше дека неуспехот на Фејсбук да ги реши ваквите проблеми делумно се должи на претпочитањето за профит над општественото добро, а во некои случаи и поради тоа што компанијата нема капацитет да реши повеќе проблеми одеднаш.

– Фејсбук има исклучително малку персонал, а тоа е затоа што има многу технолози кои го следат она што го направи Фејсбук, а кои не се подготвени да прифатат одговорност. Луѓето едноставно не се подготвени да работат таму. Затоа мора да донесат многу конкретни одлуки за тоа што се постигнува со тоа – рече Хауген минатата недела.

Фејсбук инвестира милијарди во подобрување на безбедноста, велат од компанијата

Фејсбук инвестираше вкупно 13 милијарди долари од 2016 година во подобрување на безбедноста на своите платформи, изјави портпаролот на компанијата. За споредба, годишниот приход на Фејсбук надмина 85 милијарди долари минатата година и профит од 29 милијарди долари. Портпаролот, исто така, рече дека Фејсбук има „40.000 луѓе кои работат на безбедносни платформи, вклучително и 15.000 луѓе кои прелистуваат содржина на повеќе од 70 јазици и работат на повеќе од 20 локации низ светот“.

– Од 2017 година отстранивме и повеќе од 150 мрежи кои се обидуваа да манипулираат со јавната дебата, а тие се појавија во повеќе од 50 земји. Повеќето од нив беа надвор од САД или беа фокусирани надвор од земјата. Нашите досегашни резултати покажуваат дека ние се бориме против злоупотреба надвор од САД со истиот интензитет што го применуваме во САД – рече портпаролот.

Сепак, документите сугерираат дека компанијата има уште многу работа за да елиминира голем дел од штетите наведени во документите и да се справи со несаканите последици од невидениот досег и интегрирањето на Фејсбук во нашиот секојдневен живот.

Внатрешните документи покажуваат проблеми во самата компанија

Во меѓувреме, се чини дека Фејсбук брзо ја губи довербата, не само кај некои од неговите корисници и регулатори, туку и внатрешно. Неколку внатрешни документи укажуваат на загриженоста на вработените во Фејсбук за активностите на компанијата. Значајна е една објава од декември 2020 година на веб-страницата на Фејсбук за исцрпување на одделот за интегритет на компанијата, во која вработениот во коментар забележува:

„Нашите неодамнешни резултати на Pulse покажуваат пад на довербата во лидерството низ компанијата. Многу компании често користат анкети за Pulse за да го одредат расположението на вработените на одредени теми.“

Оваа објава беше објавена откако Фејсбук го распушти Одделот за граѓански интегритет по претседателските избори, а персоналот беше распореден на други задачи во компанијата. Хауген го критикуваше овој потег, но потпретседателот на Facebook Integrity, Гај Розен, вели дека тоа е направено за „пионерската работа на овој оддел за време на изборите да може да се спроведе на друго место во компанијата и дека нивната работа продолжува и денес“.

Во четвртокот, независниот надзорен одбор на Фејсбук ја обвини компанијата дека не е целосно отворена за деталите од нејзината програма „Cross-Check“, која наводно штитела милиони ВИП корисници од вообичаените правила за умереност на содржината.

Добрата вест за Фејсбук е дека Хауген и нејзините соработници не планираат да ја затворат или распаднат компанијата. За време на нејзиното сведочење во Сенатот, Хауген постојано им велела на сенатори се повлекла затоа што верува во потенцијалот на Фејсбук за општо добро, ако компанијата е во состојба да реши сериозни проблеми. Хауген дури рекла дека повторно ќе работи за Фејсбук доколку ѝ се укаже шанса. Таа предложила Конгресот да ѝ даде на компанијата шанса да прогласи морален банкрот и како заедно да ги поправат овие работи.

– Најинтересното нешто што го открив читајќи ги овие документи е колку е извонредна компанијата. Има илјадници Френсис Хауген на Фејсбук кои само се обидуваат да ја завршат својата работа. Тие се обидуваат да го направат Фејсбук безбеден и корисен и подобра платформа за комуникација – рече професорот Лоренс Лесиг за Си-Ен-Ен и на стратешкиот правен советник на Хауген.

Она што останува да видиме е колку ќе се промени Фејсбук како одговор на откритијата на сегашните и идните укажувачи, особено ако неговиот бизнис управуван од реклами продолжи да работи без проблеми, како што беше досега. Дали тие ќе се согласат на видот на транспарентност и соработка што ја бараат Хауген, регулаторите и другите? Или едноставно ќе го продолжи својот вообичаен бизнис под ново име?