Повторно ли пци на Балканот?

Годишнината од злосторничкото бомбардирање на Хирошима (6 август 1945) не е директен повод за овие редови. Има и многу други, актуелни: војната во Украина, меѓународниот тероризам на Израел, воените подготовки на Иран… Налудничавата агресивна страна на историјата на човештвото никако не мирува и постојано си пронаоѓа такви совпаѓања. Меѓу нив, и на Балканот, како константна невралгична точка.

А во таа насока, не знам како, и зошто, онака „глуво“ помина неодамнешната вест што ја пренесе една бугарска новинска агенција за некакво заедничко (Италија, Албанија, Бугарија и Македонија) воспоставување коридор за воена мобилност низ своите територии со цел зајакнување на одбранбените капацитети на НАТО. Вест што воопшто не е наивна, иако (пресметано) заличува само на некакво невино исполнување на периферни обврски кон Алијансата, но сепак сугерира и нешто друго. Или, некако „случајно“ тој коридор за воена мобилност се поклопува со оној сега актуелен Коридор 8 (Драч-Скопје-Софија-Варна).

На којшто, ако му го додадете оној смешен „НАТО аспект“ како „оправдување“ на Европската инвестициска банка која го дава кредитот за коридорот, баш никако не „мириса“ на „одбранбени активности“. Поточно, т.н. „одбранбени активности“ на Алијансата никогаш не се тоа за што се претставуваат туку подразбираат нешто сосема обратно: агресивни планови за поблиска или подалечна иднина! Впрочем, таков беше и случајот со „воените игри“ околу Украина, па гледаме до каде стасаа.

Од друга страна, меѓународниот тероризам на Израел – не знам зошто нашиве „аналитичари“ еднаш тоа не го наречат со вистинското име! – и континуираното предизвикување на Иран дополнително ја влошува безбедносната ситуација во светот. Притоа, некои „неофицијални“ најави на луѓе некогаш многу блиски до структурите на НАТО, на пример „фамозниот“ генерал Весли Кларк, не говорат баш само за „зајакнувањето на одбранбените капацитети“ на Алијансата туку ја подготвуваат јавноста и за нешто друго.

Но, да речеме дека е сеедно што мисли Алијансата, иако не е, но за нас е веројатно поважно што мисли македонската власт околу тие прашања и дали и кај нас, како во ЕУ, некои сакаат да си играат со огaн? Зашто, македонските политичари по правило имаат кратко историско паметење, ама земјава многупати во минатото била парчосувана од локални, регионални и пошироки воени конфликти. Ако некој во современа Европа знае што е тоа војна, тоа секако е (и) Македонија!

А во тој контекст, браќата Манаки имаат една историска фотографија насловена „Мајка со пет гладни деца“ (од 1916 година), којашто е трагично олицетворение на Македонија во тоа време –  време на сиромаштијата, на гладта, на потресната безнадежност на луѓето во една земја растргната од последователни војни и разурнувања. Таа фотографија едновремено е и слика на злото на војната со коешто Македонија, не по своја вина, се соочувала трипати во неколку години: Балканските војни (прва и втора) во 1912 и 1913 и „Големата војна“ 1914-1918 година. Сите три – но особено двете балкански – се воделе речиси целосно на нејзината територија.

Се разбира, после тоа дошла и четвртата – Втората светска војна – со нови разурнувања, окупатори/„администратори“, ѕверства и страотни глетки.

Затоа, од тој битен аспект, најавата на власта да даде приоритет на Коридорот 10 како поважен за нас во овој миг е за поздравување. Како впрочем и неодамнешната изјава на премиерот во Вашингтон дека „(…) ќе го промовираме мирот, стабилноста и владеењето на меѓународното право“. Да се надеваме дека тоа не било само куртоазија и дека македонскиот поглед на тој „НАТО аспект“ е сепак мирољубив. Токму затоа, на прв, па и на втор поглед, оваа изјава и онаа информација за некаков фамозен „коридор за воена мобилност“ се contradiction in adjecto! Зошто?

Затоа што зборовите „мир, стабилност“, се антиподи на она „воспоставување коридор за воена мобилност“. Одамна веќе никој, а особено не НАТО, не поставува такви коридори, па нека се и за зајакнување на некакви одбранбени капацитети, со цел да промовира мир, стабилност и владеење на меѓународното право. А впрочем, од кого би се бранеле тие овде? Од Русија? Можеби, ако говориме за некакви новокомпонирани бајки за мали деца.

И понатаму, ако, како што исто така рекол премиерот во вториот дел од изјавата дадена на НАТО самитот во Вашингтон, ние сакаме за важните прашања да ги „донесеме најзначајните одлуки, кои што ќе ја моделираат иднината на човештвото во следните декади“, тогаш воените коридори не се посакуваното решение. Дури, па и особено, ако станува збор за агресија врз трети држави! А во случајов тоа станува сѐ поочигледно. Подолу ќе објаснам и зошто.

Но претходно, го сакале ние тоа или не, морам (повторно) да потсетам на онаа 1999 година и на нашето неморално и нехумано, а особено не добрососедско, инволвирање во НАТО агресијата врз тогашна СР Југославија. И не само тоа туку и македонското срамно пазарење со воздушниот и копнениот простор на државата за воена агресија врз соседна (пријателска) држава, а наводно заради наш форсиран влез во НАТО. За што, by the way, повторно бевме излажани! Тој огромен македонски недобрососедски и незивилизациски резил во историјата останува запишан на контото на тогашното највисоко државно раководство: Глигоров (претседател), Климовски (претседател на Собрание), Георгивски (премиер), Димитров (министер за надворешни работи) и Кљусев (министер за одбрана)! Се разбира, заедно со оние опскурни ликови во врвовите на тогашната команда на Алијанса, почнувајќи од оној Солана и други.

И нема ниту еден прифатлив човечки, логичен аргумент за нашето учество во тоа бомбардирање на стопански и цивилни објекти, 78 дена без прекин, со оштетени и/или целосно уништени бројни инфраструктурни објекти, стопански објекти, училишта, здравствени установи, медиумски куќи, споменици на културата, цркви и манастири. И со околу 1.200 цивилни жртви. Згора на сето тоа, НАТО бомбардирањето врз СРЈ беше без согласност од Обединетите нации. За бомбардирањето немаше согласност ни од американскиот Конгрес кој ги отфрли намерите на тогашниот американски претседател Бил Клинтон да се предложи напад на СРЈ. Тогаш, врз основа на што тогашното македонско раководство даде зелено светло за користењето на воздушниот простор на државата за такви злосторства?

Но, зошто воопшто вакво укажување? Затоа што, очигледно, историјата се повторува. И затоа што, очигледно е веќе, (и) во Европа некој упорно ѕвечка со оружјето, шири реа на можна војна и однапред набројува потенцијални оправдувања. Но и цели. При што секогаш виновен е – другиот. И тоа стана уште едно од грдите лица на оваа и ваква Европа!

Поточно, во регионов, како што посочува и веста од почетокот, повторно се собираат старите пци на војната. Оној Весли Кларк, кој беше генерал во 1999 година кога НАТО ја бомбардираше СРЈ и кој не се симнуваше од телевизиските екрани во тоа време, и сега, во интервјуто за Си-Ен-Ен – а за кој друг? – „предупредува“ на можна војна на Балканот доколку Русија не биде сопрена во Украина. Шутракот би војувал и на свои осумдесет години! И веднаш, повторно, го наоѓа истиот „непријател“: „Раката на Русија се чувствува на Балканот, Србија е рака на Русија на Балканот. Србија им служи на интересите на Русија“ итн.

Подготовка ли е ова за почеток на нова воена кампања слична на таа од 1999 година, на онаа пред војната во Ирак, па онаа во Либија… итн.? Заличува на тоа, нели, дискретно се шири мирисот на барутот, а него го сакаат и на Балканот. Има поединци и групи на кои тоа им е омилен „парфем“.

Но, но, во конкретниот случај односно при евентуална следна агресија на Алијансата врз некоја соседна држава, ќе ги има ли предвид овој државен врв клучните определби во македонскиот Устав? На пример Амандманот I т.1. кадешто се вели дека „Република Македонија нема територијални претензии кон соседните држави“ и Амандманот II т.1. дека „Републиката притоа нема да се меша во суверените права на други држави и во нивните внатрешни работи.“? Или можеби засиленото појаснување во Амандманот XXXV дека „Републиката го почитува суверенитетот, територијалниот интегритет и политичката независност на соседните држави“!?

Ако вака се постават нештата, тогаш нема ниту еден, ама баш ниту еден аргумент зошто ние со Коридорот 8 би исполнувале нечии налудничави агресивни заложби, без оглед што сме дел од таквото „друштво“. Тоа е современ, принципиелен и морален став на земја што се залага за мир и стабилност во регионот и во светот.

Извор: Теодосиевски уметност