ПЕТТЕ АСОВИ НА БАЈДЕН ЗА БАЛКАНОТ Го знаат својот терен, сите зборуваат српски

Америка се враќа на Балканот и тоа во нов стил. Петмината нови дипломати на Бајден добро ги знаат овие простори, некои од нив учествувале во настани од 90-тите како што се Дејтонскиот договор, во преговорите на Косово, а сите од нив знаат да зборуваат српски јазик.

Габриел Ескобар, Кристофер Хил, Џефри Ховениер, Мајкл Марфи и Џејмс О’Брајан се луѓето кои ќе треба да ја вратат енергијата на САД во регионот, а еве ги нивните приказни.

Габриел Ескобар веќе бил дипломат во Подгорица

Габриел Ескобар е назначен за главен претставник за Западен Балкан на Стејт департментот, а луѓето што го познаваат велат дека тој има „енергичен пристап“.

Тој неодамна докажа дека, штом изби кризата меѓу Белград и Приштина поради воведување на реципроцитет за регистарски таблички, тој замина за Брисел и таму учествуваше во склучување договори и отстранување на барикадите од административните премини.

Неговата биографија е живописна, тој беше заменик-шеф на мисијата во Амбасадата на САД во Белград во август 2019 година, а до доаѓањето на амбасадорот Ентони Гофри, тој беше извршител на должноста.

По промените на 5 октомври, Ескобар (во 2001 година) беше шеф на политичкиот оддел веднаш откако американската мисија повторно ја отвори амбасадата. Во поранешна Југославија, од 1998 до 2001 година, тој ја извршуваше функцијата началник на кабинетот во Канцеларијата на високиот претставник во Бања Лука, а потоа и заменик-шеф на тимот за дипломатски врски во Подгорица.

Кристофер Хил беше амбасадор во Македонија

Што се однесува до Србија, Ескобар ќе работи рамо до рамо со Кристофер Хил, кого Бајден неодамна го предложи за амбасадор во Србија. Неговото доаѓање се очекува следната година, го нарекуваат дипломатска sвезда, но и човек кој може да го забрза разоткривањето на косовскиот јазол.

Хил практично „се враќа на местото на злосторството“, бидејќи неговата прва служба беше Белград и тој беше близок соработник на Ричард Холбрук и член на неговиот тим и учесник во преговорите во Дејтон и Рамбује. Тој беше и специјален пратеник за Косово (од 1998 до 1999 година), амбасадор во Македонија и шеф на тимот за преговори со Северна Кореја.

Во една статија во неделникот Цајт (мај 1999 година), тој беше опишан како „шатл-дипломат“ кој „брзаше меѓу Белград и Приштина“, и како човек со најголема доверба на Ричард Холбрук, кому му помагаше да се смири конфликтот во Босна.

Џефри Ховиер бил во Грција, Хрватска, Турција …

Хил ќе служи во Србија, а неговиот колега Џефри Ховениер во Приштина. Тој е и „специјалист за Балканот“, а во Косово ќе дојде од „соседството“ – Турција, каде што во моментов е заменик-шеф на мисијата во Амбасадата на САД.

Работел во амбасади во Грција, Хрватска, Турција, и речиси и да нема земја на Западен Балкан во чии настани не бил вклучен, барем на некој начин. Тој беше учесник во преговорите во Рамбује, член на тимот на Марти Ахтисари.

Тој помогна, како и Ескобар, да се отвори Амбасадата во Белград во декември 2000 година, по воспоставувањето на дипломатските односи меѓу САД и СРЈ, а подоцна ја предводеше привремената канцеларија на Амбасадата на САД во јужна Србија, чија задача беше да го надгледува албанскиот бунт во таканаречената Прешевска долина и – зборува српски.

Мајкл Марфи пак ќе ја види Босна

Исто како Ховениер, Мајкл Марфи, новиот американски амбасадор во Босна и Херцеговина, е ветеран на Стејт департментот на САД и има 29-годишно искуство во меѓународната политика. Тој во моментов е заменик-помошник државен секретар за европски и евроазиски прашања.

Одлично го познава Балканот, што не е изненадувачки бидејќи беше на високи позиции во Сараево и Приштина. Во Сараево, тој беше политички советник во Амбасадата на САД (од 2006 до 2009 година), и во Приштина, заменик-шеф на мисијата во Амбасадата на САД (од 2009 до 2012 година).

Едно време, тој имаше блиски односи со Небојша Радмановиќ (тогашниот српски претставник во претседателството на БиХ). Тој тврдеше дека е најпрофесионален и вреден во претседателската функција. Тоа беше дел од Трансатлантската програма за стипендии преку која американски дипломати работат во министерствата за надворешни работи на сојузничките влади.

Покрај тоа, тој работел во Лондон, Јаунде во Камерун и Лагос во Нигерија. Во Вашингтон, тој беше началник на кабинетот на генералниот директор за надворешна служба. Работел и како службеник за Бугарија и Северноатлантската алијанса.

Џејмс О’Брајан ќе изрекува санкции – ако е потребно

И последно, но не и најмалку важно – Џејмс О’Брајан, кој е номиниран како координатор за санкционата политика на Стејт департментот на САД, исто така ќе се занимава со Балканот. Тој се смета за клучен Американец во изготвувањето на Дејтонскиот мировен договор, односно му се припишува записот за пишување на Уставот на Босна и Херцеговина, кој всушност е Анекс IV во мировниот договор.

Од 1989 до 2001 година, тој беше виш советник на државниот секретар Медлин Олбрајт, како прв заменик-директор за планирање политики и претседателски пратеник за Балканот. Во владите на Клинтон (од 1993 до 2001 година), тој работеше во Стејт департментот, со фокус на поранешна Југославија и воените злосторства, додека Барак Обама беше во Белата куќа. Моментно е на функција потпретседтаел на меѓународната советодавна групација Олбрајт Стоунбриџ.