НЕ ВРЕДИ РАЗГОВОР ЗА „ЦРВЕНИ ЛИНИИ“ БЕЗ ОДГОВОРНОСТ ЗА ТИЕ ШТО ГО ПОГАЗИЈА МАКЕДОНСКИОТ ИДЕНТИТЕТ Поранешниот собраниски спикер Трајко Вељаноски предупредува на манипулација
Во јули 2021 ггодина, на предлог на ВМРО-ДПМНЕ, со над 90 гласа „за“, Собранието усвои Резолуција со која беа утврдени државните позиции во спорот со Бугарија. Тоа не ја спречи Софија да ја блокира Македонија, а тогашната македонска власт не ги испочитува сопствените „црвени линии“.
„Од искуство можам да кажам: нема заштита на македонскиот идентитет и интереси со утврдени црвени линии во резолуција изгласана во македонското Собрание, сè додека првин нема одговорност за лицата кои спротивно на резолуцијата изгласана во Македонското Собрание на 3 ноември 2008 година (за спорот со Грција), референдумот од 30 септември 2018 година и резолуцијата изгласана во македонското Собрание на 29 јули 2021 година (за спорот со Бугарија) ги погазија македонскиот идентитет и интереси”.
Ова на Фејсбук го напиша Трајко Вељаноски, поранешен претседател на македонскиот парламент.
Како што е познато, претседателот на СДСМ, Венко Филипче, деновиве ја претстави предлог-резолуцијата за т.н. „црвени линии“ на Македонија во односите со Бугарија. Документот беше промовиран како „државнички одговор“ на долгогодишниот спор со Софија и како обид да се дефинираат јасни позиции на земјата во процесот на европските интеграции. Со него, според СДСМ, се предвидува заштита на македонскиот идентитет, јазикот и историјата, како клучни теми околу кои нема отстапки.
Водечки личности на ВМРО-ДПМНЕ изјавија дека документот на Филипче не содржи никакви конкретни „црвени линии“ и дека е празен акт без политичка тежина. Според нив, тоа е само обид за дневно-политички маркетинг, без суштински последици во преговорите со Бугарија. Опозицијата дополнително потсети дека резолуции од ваков тип веќе се донесени во Собранието, но дека тие не влијаеле на ставовите на Софија.
Така, во јули 2021 година, а Собранието усвои Резолуција со која беа утврдени државните позиции во спорот со Бугарија. Документот беше предложен од тогаш опозициската ВМРО-ДПМНЕ, но со усогласен текст кој претходно беше координиран со владејачките партии и усвоен со широка поддршка – над 90 гласа „за“. Целта беше Собранието, како највисок законодавен дом, да испрати јасна порака за националните интереси во процесот на евроинтеграциите.
Резолуцијата ги утврдуваше „црвените линии“ во однос на македонскиот јазик, идентитет и историја. Таа нагласуваше дека македонскиот јазик и идентитет се недвосмислени и неприкосновени, и дека тие не може да бидат предмет на преговори со Бугарија или со кој било друг меѓународен партнер. Со ова се сакаше да се обезбеди правна и политичка рамка за македонските преговарачи, во услови кога Софија го блокираше отворањето на пристапните преговори.
Овој документ претставуваше редок пример на широк политички консензус во Македонија околу националните прашања. Тој беше поздравен од повеќе страни во јавноста како чекор кон заштита на државните интереси, иако критичарите предупредуваа дека ќе има ограничено влијание врз ставовите на Бугарија.
Тогашната македонска власт самата ги погази сопствените „црвени линии“, а Македонија и натаму е блокирана од Бугарија поради историографски и јазични спорови.