МАКЕДОНСКОТО РУДАРСТВО ВО СЛОБОДЕН ПАД ДОДЕКА СВЕТОТ СЕ БОРИ ЗА МИНЕРАЛИ Македонија ризикува да го изгуби сопствениот потенцијал
Според последните податоци на Државниот завод за статистика, индустриското производство во секторот „рударство и вадење на камен“ во јануари 2024 година, во однос на истиот месец претходната година, е намалено за 14,2 проценти.
Додека глобалните сили интензивно се натпреваруваат за пристап до клучни минерални суровини како бакар, кобалт, литиум, силициум и цинк, кои се од суштинско значење за зелената транзиција, рударскиот сектор во Македонија бележи загрижувачки пад.
Според последните податоци на Државниот завод за статистика, индустриското производство во секторот „рударство и вадење на камен“ во јануари 2024 година, во однос на истиот месец претходната година, е намалено за 14,2 проценти.
Овој негативен тренд дополнително ги продлабочува економските предизвици во земјата, особено ако се земе предвид дека Македонија располага со значителни минерални ресурси.
Според професорот д-р Теодор Серафимовски, експерт за минерални суровини, земјата има голем потенцијал за експлоатација на полиметални минерални суровини, особено олово, цинк, бакар и злато, при што среброто се јавува како нуспроизвод.
– Не е тајна дека Македонија има потенцијал за полиметални минерални суровини, најнапред за олово, цинк, бакар и зa злато, а нуспродукт е и среброто. Земјава има потенцијал и за ретки елементи, како што се германиумот, кој се добива во олово-цинковите рудници, како и платината и паладиумот, кои се поврзани со златно-бакарните рудници. Од тој аспект, Македонија може да смета на истражување на потенцијалните локалитети и за во иднина – изјави неодамна професорот Серафимовски за Плусинфо.
Сепак, наместо развој, македонското рударство се соочува со административни пречки, недоволни инвестиции и неизвесност во однос на идните проекти. Додека државите ширум светот вложуваат милијарди во нови рударски капацитети за да ги задоволат потребите на индустријата и енергетската транзиција, Македонија ризикува да го изгуби сопствениот потенцијал поради нефлексибилни политики и несигурност за инвеститорите.
Професорот Серафимовски истакнува дека Македонија може да инвестира сопствени средства во искористување на овие минерални суровини, особено оние кои се класифицирани како критични и се барани во Европа.
– Во последно време, Европа се фокусира на критични минерални суровини како цинк и антимон. Македонија во минатото произведувала антимон, но производството е запрено во последните неколку децении. Со оглед на зголемената побарувачка за овој минерал, државата треба да ја процени оправданоста за обновување на производството и да бара заинтересирани инвеститори за доделување концесии – додава тој.
Нашата земја изобилува со локации на кои можат да се отворат нови рудници. Во последно време се актуелни наоѓалиштата Иловица-Штука и Казандол.
– Процесот на отворање на овие два рудника беше со низа недостатоци, политизација, предизборни ветувања и слично, па така сега се чека епилог на меѓународен суд. Жално е што во Казандол се почнати рударските активности кои се прекинати, а природата е нарушена и оставена на забот на времето. Сето тоа е резултат на нејасните и недоволно дефинираните развојни активности – објаснува за Плусинфо поранешниот претседател на Македонската асоцијација на рударството (МАР), Николајчо Николов, кој е и поранешен извршен директор на рудникот „Бучим“.
Во услови на светска борба за минерални суровини, Македонија не смее да си дозволи да остане на маргините. Според експертите, неопходно е да се донесе јасна стратегија за развој на рударството, со цел искористување на природните ресурси на одржлив и економски исплатлив начин, во интерес на економскиот развој на земјата.