КАКО КАМАЛА ХАРИС ГО ГЛЕДА СВЕТОТ? Од Русија и Газа до Кина и Индија

Потпретседателката на САД, Камала Харис, во понеделникот го зацврсти својот статус на лидер во трката за наследник на претседателот Џозеф Бајден како демократски кандидат на претседателските избори во ноември, добивајќи бран поддршка од гувернерите, избраните функционери и од државните лидери.

Главна беше силната поддршка на Бајден за нејзината кандидатура, која тој јасно ја изрази кога во неделата објави дека повеќе нема да бара номинација од партијата, по неколкунеделниот притисок да се повлече.

Харис сепак ќе мора формално да ја добие номинацијата, најверојатно на Демократската национална конвенција во август, а зад неа не останаа сите потенцијални предизвикувачи за кандидатурата – барем не сè уште.

Сепак, 59-годишната Харис би можела да биде на пат да стане првата Афроамериканка која ќе ја предводи претседателската листа на една голема партија, нешто што ги става под лупа нејзините ставови за клучните глобални прашања.

Но, каква е позицијата на Харис за главните надворешнополитички прашања?

Позицијата на Харис за војната на Израел против Газа

Аналитичарите очекуваат дека Харис, доколку биде избрана, во голема мера ќе го продолжи пристапот на Бајден кон војната во Газа. Таа повеќепати вети поддршка за безбедноста и за самоодбраната на Израел, истовремено изразувајќи сочувство за палестинските цивили во Газа.

Харис го бранеше правото на Израел на самоодбрана.

– Израел има право да се брани. А ние (Бајден и Харис) ќе останеме цврсти во тоа верување и ги поддржуваме легитимните воени цели на Израел за елиминирање на заканата од Хамас – рече таа во декември 2023 година.

Се очекува Харис да се сретне со израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху оваа недела, за време на неговата посета на САД.

– Додека Израел ги следи своите воени цели во Газа, ние веруваме дека Израел мора да стори повеќе за да ги заштити невините цивили – истовремено рече Камала на брифинг во декември.

На 4 март Харис повика на итен прекин на огнот во Газа, додавајќи дека Израел мора да го подобри протокот на хуманитарна помош во енклавата.

The death of seven humanitarian workers from World Central Kitchen in Gaza, including one American, is a devastating tragedy. The investigation must be swift, and steps must be taken to ensure this does not happen again.

Israel must do more to protect aid workers who are…

— Vice President Kamala Harris (@VP) April 3, 2024

На 14 април, ден по иранските напади врз Израел, Харис објави на платформата X: „Нашата поддршка за безбедноста на Израел е челична“.

President Biden and I met with our national security team following Iran’s attacks against Israel. Our support for Israel’s security is ironclad, and we stand with the people of Israel in defense against these attacks. pic.twitter.com/jG8La2mHnk

— Vice President Kamala Harris (@VP) April 14, 2024

Војната меѓу Русија и Украина

Во согласност со позицијата на Бајден, Харис силно ги поддржува напорите на Украина за самоодбрана против Русија. Харис е исто така, како Бајден, цврст поддржувач на НАТО.

Во јуни таа се состана со украинскиот претседател Володимир Зеленски на самитот за мир во Украина во Швајцарија.

– Руската агресија не е само напад врз животите и врз слободата на народот на Украина, не е само напад врз глобалната безбедност на храната и на снабдувањето со енергија – рече таа на отворањето на пленарниот состанок.

На самитот, Харис, исто така објави дека САД ќе платат 1,5 милијарди долари, преку американската агенција за меѓународен развој и американскиот Стејт департмент, за зајакнување на енергетскиот сектор на Украина.

На безбедносната конференција во Минхен во февруари, таа ја прекори војната на Русија против Украина и вети дека Америка ќе го почитува членот 5 на НАТО, во кој се наведува дека за напад врз која било членка на алијансата се бара од сите други членки да се приклучат на конфликтот.

Кој ѝ е ставот на Харис за Кина?

Се очекува Харис да остане доследна на политиката на Бајден за Кина, фокусирајќи се на ограничувањето на кинеското влијание, особено во Азија.

Во септември таа присуствуваше на самитот на Асоцијацијата на нациите од Југоисточна Азија (АСЕАН) во главниот град на Индонезија, Џакарта. За време на самитот, таа ја обвини Кина дека на помалите соседи им ги наметнува своите територијални претензии во спорното Јужно Кинеско Море. Бајден, исто така, ја задолжи Харис да ги посети Јапонија и Јужна Кореја, клучните сојузници во регионот.

За време на потпретседателската дебата во 2020 година, таа ги критикуваше царините на поранешниот претседател Доналд Трамп за кинески увоз, обвинувајќи го републиканецот за губење на трговската војна со Кина што наводно резултирало со губење на стотици илјади работни места, иако некои аналитичари велат дека изгубените работни места се должат на Ковид-19, а не политиките на Трамп. Тие тарифи во голема мера останаа на сила за време на администрацијата на Бајден.

Харис го поддржа и Тајван и се очекува да продолжи да го прави тоа доколку стане претседателка.

– Ние ќе продолжиме да ја поддржуваме самоодбраната на Тајван, во согласност со нашата долгогодишна политика – вети таа во септември 2022 година.

Каков е нејзиниот став за Индија?

Светогледот на Харис за Индија се промени во последните 5 години.

Постојано за време на јавните настапи, таа, како ќерка на мајка родена во Индија и на татко роден во Јамајка, го споменуваше нејзиното индиско потекло и колку таа земја ѝ е важна.

Во 2019 година, индискиот премиер Нарендра Моди го отповика членот 370, ставајќи крај на полуавтономниот статус на Кашмир под индиската администрација.

– Треба да ги потсетиме жителите на Кашмир дека не се сами во светот – го критикуваше потегот Харис.

Таа тогаш беше сенатор од Калифорнија и потенцијален демократски кандидат за изборите во 2020 година.

Меѓутоа, кога Бајден ја презеде функцијата, пристапот на Харис кон Индија се промени. На јавен состанок со Моди во 2021 година, таа ја пофали улогата на Индија во производството на вакцини против Ковид-19.

САД и Индија споделуваат заеднички грижи за Кина, што ја прави Индија стратешки партнер на САД во Азија. Бајден склучи серија договори за одбрана и за технологија со Моди за време на неговиот мандат.

Харис го угости Моди во 2023 година на државен руче, каде што таа му се заблагодари на индискиот премиер за неговата „лидерска улога во помагањето на Индија да стане глобална сила во 21 век“, пофалувајќи го неговото лидерство на минатогодишниот самит на Групата 20.