Градежниците очајни: Дајте ни да градиме хидроцентрали дома за да бидеме конкурентни и надвор!

Ако продолжи практиката на развлекување на тендерите за државните инвестиции и услови во кои нема да можат да конкурираат домашните градежни компании, нема да има никаков раст во градежништвото кое е еден од носечките столбови во земјата, бидејќи годинава ќе биде далеку потешка од претходната, вели претседателот на Здружението за градежништво при Стопанската комора Андреа Серафимовски.

– И покрај тоа што се мислеше дека градежништвото успешно се справува со коронакризата, годишните резултати на компаниите покажуваат драстичен пад на обемот на работа лани и намалување на профитите. Почетокот на годината не е ништо подобар. Веќе ги загубивме првите три месеци не само поради временските услови, туку и поради доцнењето и одлагањето на тендерските постапки. Сите најавени капитални инвестиции доцнат што пак ќе значи и задоцнет почеток на изведбата и одложена сезона за градежниците – вели Серафимовски.

Тој смета дека државата ќе треба да ги помогне градежните компании со давање на работа не како подизведувачи, туку како главни изведувачи на капиталните проекти кои за да се реализираат треба добро да бидат подготвени.

– Доволно е да се забрзаат тендерските постапки за главните инвестициони активности на државата и притоа да им се даде можност на домашните компании да бидат изведувачи, а не подизведувачи. Но, како што реков, практика е да се доцни со најавените инвестиции. Тие што требаше да стартуваат во јануари не се подготвени, а тие од втората половина на годината, не се знае кога ќе бидат готови за реализација. Така градежниците се оставени да чекаат, а обемот на нивната работа да се намалува од квартал во квартал – вели тој.

Според градежниците, и во пандемијата државата не ги заштити компаниите од овој сектор како што тоа го направија земјите од регионот (Србија и Бугарија) и пошироко.

– Секаде во регионот државите со законски мерки или на друг начин не дозволија да работат странски фирми на нивните проекти, туку предност им дадоа на домашните компании за да излезат подобри во пандемијата. Кај нас, пак, е обратно. Експресните патишта и автопатите ги градат странски фирми, а домашните во некои и не се подизведувачи. Браните за наводнување, пак, се посебен проблем. За нив тендерите траат со месеци зашто се направени така да не можат да конкурираат домашни компании, па тендерите се поништуваат бидејќи никој не се јавил. А тие се лесни за изведба и за нашите компании кои имаат долга традиција во градењето. Да потсетам само дека две мали брани се доволна референца домашна компанија потоа да може да конкурира и на странски тендери, но на тоа никој не мисли – вели Серафимовски.

Градежниците кои градат станбени објекти, пак, се жалат дека пандемијата влијае негативно на нивната работа, а посебно влијаеше и мораториумот за градба во некои од општините.

– Градежниците се за урбано живеење во здрава животна средина, но предолгото траење на ревидирањето на ДУП-овите, направи проблем за нив. Сега кога мораториумот е симнат за општина Центар на пример, сметам дека не треба слепо да се одобрат старите урбанистички планови, туку треба да се одобрат старите ДУП-ови кои не се штетни, додека сето она што би значело узурпација да се преиспита, бидејќи повторувам потребно е да се обезбеди урбано живеење во здрава средина и со сите удобности за граѓаните – вели Серафимовски.

Податоците на Државниот завод за статистика исто така го покажуваат трендот на намалување на обемот на работа во градежништвото. Во јануари се издадени 199 одобренија за градење, што е за 24,6 отсто помалку во однос на истиот месец од претходната година. Предвидената вредност на објектите изнесувала 2.016.567.000 денари, што е за 40,9 отсто помалку во однос на истиот месец од претходната година. Предвидена е изградба на 182 станови, со вкупна корисна површина од 17.325 метри квадратни. Во споредба со јануари 2020 година, бројот на предвидени станови за градба е намален за 68,1 отсто, додека нивната корисна површина била помала за 63,8 отсто. Од вкупниот број издадени одобренија за градење, 105 се наменети за објекти од високоградба, 38 за објекти од нискоградба и 56 за објекти за реконструкција.