ФОТО НА ДЕНОТ НА НАСА Агенцијата објави снимка од Охридско и од Преспанско Езеро (ФОТО)

Американската Национална аеронаутичка и вселенска администрација (НАСА) на својата вебстраница објави сателитска снимка од Охридското и од Преспанското Езеро како фотографија на денот.

– Охридското и Преспанското Езеро, две од најстарите езера во Европа, се наоѓаат во планинска област долж границите на Северна Македонија, Албанија и Грција. Езерата опстојуваат најмалку 1 милион години, а можеби и подолго.

Оперативниот копнен Imager-2 (OLI-2) на Landsat 9 ја сними оваа слика со природна боја на езерата на 19 август 2022 година. Охридското Езеро е поголемото и подлабоко од двете, со средна длабочина од 155 метри (509 стапки). Преспа има средна длабочина од 14 метри (45 стапки).

Езерата ја должат својата долговечност на одржливата тектонска активност што предизвикува земјиштето под нив да тоне, создавајќи гребени или ниски долини опкружени со раседи. Ова тековно тонење на долините го спречува создавањето седименти и претворање на езерата во мочуришта со текот на времето, како што се случува со повеќето езера по неколку илјади години.

Повеќето од милионите езера во светот се стари помалку од 18.000 години и настанале кога глечерите се стопиле на крајот од последното ледено доба. Геолозите класифицираат само 30 езера, вклучувајќи ги Охридско и Преспанско Езеро, како ‘антички’ – дефинирани од некои истражувачи како такви зашто опстојуваат повеќе од еден циклус на ледено доба (најмалку 130.000 години). Геолозите мислат дека околу 20 езера на Земјата, главно пронајдени во гребени, опстојуваат повеќе од 1 милион години.

Најголем дел од охридската вода доаѓа од подводни извори, но околу 20 проценти од неа се спушта од Преспанското Езеро, кое е на поголема надморска височина, преку подземните карстни канали. Додека нивото на водата на Охридското Езеро остана релативно стабилно во последните децении, Преспа доживеа значителен пад и во површината и во обемот. Во една неодамнешна студија, базирана на речиси четири децениски набљудувања на Landsat, научниците објавија дека Преспанско Езеро изгубило 7 отсто од својата површина и половина од својот волумен помеѓу 1984 и 2020 година, најверојатно поради зголеменото повлекување вода за земјоделството.

Водите на Охридско Езеро со ниски хранливи материи и со висока содржина на кислород поддржуваат повеќе од 1.200 видови растенија и животни, што му дава на езерото една од највисоките концентрации на биодиверзитет во светот. Долговечноста на Охридско Езеро овозможи еволуција на 200 видови кои ги нема никаде на друго место, вклучувајќи необични полжави, патки и пастрмка. Езерото е светско наследство на УНЕСКО, а понекогаш се нарекува и европски Галапагос или музеј на живи фосили поради неговата извонредна биолошка разновидност.

Езерата не се единствените локални карактеристики значајни по нивната возраст. Охрид, најголемиот град на езерото, е една од најстарите човечки населби во Европа. Го има најстариот словенски манастир и повеќе од 800 икони во византиски стил создадени помеѓу 11 и 14 век.

Во 2010 година научниците од Меѓународната астрономска унија го дадоа името Охрид на езерото на Титан, месечина што се врти околу Сатурн“, стои во придружниот текст на фотографијата на денот на НАСА.

Lake Ohrid and Lake Prespa, two of Europe’s oldest lakes, lie in mountains along the borders of North Macedonia, Albania, and Greece. The lakes have persisted for at least 1 million years, possibly longer. Ohrid has a mean depth of 155m to Prespa’s 14m. https://t.co/Cp95gCKVGv pic.twitter.com/JsTkPVS3Hd

— NASA Earth (@NASAEarth) September 17, 2022