АНАЛИЗА: Најработоспособните до 49 години најпогодени од економската криза

Најранливи на економската криза – вработените до 49 години. „Младинската невработеност “ се намалува, но и натаму останува најдлабока. ковид-19 кризата истисна на површина бројни проблеми и слабости на пазарот на труд. Ова се дел од наодите во анализата „Владино планирање – ефективност на владините мерки за справување со ризиците на пазарот на труд и начинот на планирање на средствата за надминувување на истите“ – изработена од Државниот завод за статистика пренесува Порталб.

Скоро 4 800 луѓе од преработувачката индустрија останеле без работа во ек на пандемијата, а веднаш зад овој сектор со новопријавени невработени е трговијата со речиси 4 500 лица. Новиот ревизорски извештај ги обелодени „црните“ бројки за состојбата на пазарот на труд во земјава во текот на пандемијата , од почетокот на март лани до крајот на август 2020. Според податоци што ги добиле ревизорите, 38% од ново-регрутираните невработени доаѓаат само од една дејност – преработувачката индустрија.

Прилив на невработени

Преработувачка индустрија                                               4 738

Трговија                                                                                    2 427

Хотелиерство и угостителство                                          1 031

Административни и услужни дејности                               757

Градежништво                                                                            643

Транспорт и складирање                                                         541

Извор: ДЗР

Во останатите сектори, како образование, здравствена заштита, информации и комуникации, земјодество, стручни и научни дејности бројот на лица што ја загубиле работата е под 500. Оваа ковид- 19 криза на површина го истисна и проблемот дека најголем дел од вработените биле на определено време. Така, 5 800 луѓе работата ја изгубиле поради истек на договорот за вработување на определно време, скоро 3 000 со спогодбен престанок на работа, речиси 1 500 сами дале отказ, а скоро 1000 биле отпушени од работодавачот. Во овој кризен економски бран најмногу на удар биле луѓето со средно, ниско или без образование. Дури 55,8% од новите невработени се со средно образование, 25,2% се без образование или со ниско образование, а 19% со вишо или високо образование.

Возраст на лица кои изгубиле работа

Од 30 до 49 години                                         47,7%

До 29 години                                                     23,4%

Над 50 години                                                   20,9%

Над 60 години                                                      8,4%

Извор: ДЗР

Дополнително – на удар најмногу биле оние најработоспособните, лицата од 30 до 49 години и оние до 29 години.

Мерките за зголемување на вработеноста преку Акцискиот план даваат резултати, но целта сѐ уште не постигната – наведуваат ревизорите кои под лупа ги ставија и ефектите од владините мерки за вработување.

„Од спроведената анализа за периодот од 2017 -2019 година утврдивме дека придонесот од имплементацијата на активните програми и мерки кои резултирале со вработувања во однос на бројот на невработени лица (активни баратели на работа) се движи од 4% до 5% на годишно ниво додека процентот на вработени во однос на вкупниот број на евидентирани невработени лица се движи од 2,2% до 2,5%“ , се наведува во извештајот.

Ревизорите го нотираат најголемиот проблем – младинската невработеност која е со најдлабока стапка.

Младинска невработеност

2017 година                              39,2%

2018 година                              37,0%

2019 година                              30,5%

Статистиката бележи намалување на невработеноста, а удел во тоа според ревизорите, имаат активните мерки за вработување.

„И покрај преземените мерки и опаѓачкиот тренд на младинската невработеност се уште се забележува висока стапка на невработеност“ – се наведува во ревизорскиот наод.

Изминатите години беше регистриран тренд на намалување на вкупната невработеност во земјава која пред почетокот на пандемијата дојде на стапка од 17,3% во 2019 та година. Според овој параметар Македонија, освен Грција, е земја во регионот и во однос на земјите од ЕУ со највисока стапка на невработенст. Подобри од нас се Албанија со стапка на невработеност од 12,3% во 2019 година, Србија со 10, 5%, Хрватска со 6,6%, додека просечната стапка на невработеност во земјите од ЕУ изнесувала 6,7%.