„ПАМЕТЕН“ ЗАВОЈ ЗА РАНИ Го забрзува заздравувањето на ткивата, дури и кај оние со дијабетес или лоша циркулација

Интелигентниот завој за рани, кој е способен да го контролира воспалението, е создаден од Берте Емироглу, научничка од Турција кој живее во Цирих и се занимава со биомедицински инженеринг во ETH Zurich.

Паметниот завој се состои од грануларен хидрогел. Малите честички од гелот можат да бидат дизајнирани за специфично да ги фаќаат воспалителните сигнали или да ослободуваат молекули за зараснување. Научниот труд е објавен во Advanced Healthcare Materials.

Паметниот завој за рани може активно да влијае на процесот на лекување

Хроничните рани се голем медицински предизвик, кој ги чини здравствените системи милијарди долари секоја година. Затоа, Берте Емироглу развила нов производ: селективен, сунѓерест хидрогел што ги намалува воспалителните сигнали и активно го поттикнува заздравувањето на раните.

Иако Емироглу признава дека на почетокот на нејзината академска кариера дури и не знаела што е хидрогел, токму ова непознато ја фасцинирало и станало појдовна точка за новата технологија. Нејзината цел била да развие интелигентен завој за рани што би можел активно да влијае на процесот на заздравување на хроничните рани. Решението до кое дошла се базира на грануларни хидрогелови кои ги доловуваат проинфламаторните сигнали од ткивото, а воедно ги поддржуваат регенеративните процеси.

Хроничните рани – како оние предизвикани од дијабетес или нарушувања на циркулацијата – се широко распространет медицински проблем. Многу заболени имаат отворени лезии на кожата кои едвај заздравуваат со месеци или дури и години. Ова често се должи на претеран имунолошки одговор – наместо да напредува кон регенерација, телото се заглавува во континуиран јазол од прекумерна воспалителна активност.

Како точно функционира преврската за рани?

Емироглу објаснува дека преврската за рани ги таргетира молекуларните сигнали што го одржуваат јазолот.

„Сакаме да ја извадиме раната од воспалителна состојба и да ѝ дадеме правилни упатства за заздравување. Сакаме да му помогнеме на ткивото да сигнализира кога е време за регенерација. Замислете сунѓер, материјал со висок капацитет на апсорпција. Технички, сунѓерот е составен од ситни честички од гел – познати како микрогелови – кои се невидливи за голо око. Кога се комбинираат во голем број, тие создаваат мека, сунѓереста структура. Во лабораторијата, материјалот изгледа како желе“, објаснува Емироглу од ETH Zurich.

Оваа структура, вели таа, може да биде опремена со таканаречени лиганди – површински молекули кои целат и врзуваат специфични сигнални молекули, дозволувајќи му на сунѓерот да прави разлика помеѓу корисни и штетни сигнали.

„Не сакаме само да апсорбираме сè и сешто, како што прави кујнскиот сунѓер. Треба селективно да ги отстраниме проинфламаторните молекули кои предизвикуваат хаос во локалното ткиво, а во исто време да активираме процеси што го поттикнуваат заздравувањето“, истакнува Емироглу.

Концепт за лекување инспириран од природата

Концептот е во голема мера инспириран во природата. Транспортот на маса е ефикасен на кратки растојанија во природата, особено кај едноклеточните организми, објаснува научничката. Но, како што се појавуваат посложени организми, се јавува потреба од структури што ја организираат размената на материјата поефикасно – вака функционираат клетките во ткивата и комуницираат едни со други. Токму овие принципи ја инспирирале Емироглу и ѝ послужиле како модел за интелигентната преврска за рани.

Технологијата се потпира на мноштво мали градежни блокови за да создаде прилагодлива, функционална структура.

„Ние сме во можност да ја прошириме оваа библиотека на градежни блокови, што ќе ни овозможи да ја прилагодиме нашата технологија на различни групи пациенти и основни болести во иднина“, нагласува Емироглу, што значи дека завојот може да реагира на различни видови дефекти на ткивата.

Се планира и технологија за внатрешно оштетување на ткивата

Додека истражувачите моментално се фокусираат на хронични рани на површината на кожата, технологијата би можела да помогне и со внатрешно оштетување на ткивата, како што се заздравување на коските, ‘рскавицата или тетивите.

„Овие ткива може да имаат ограничено снабдување со крв и затоа често бараат ефикасна размена на маса за време на регенерацијата“, објаснува Емироглу.

За разлика од сегашните методи, како што се механичките уреди за вшмукување или неспецифичните преврски за рани, кои целосно ја исушуваат раната, новиот завој за рани е насочен кон причината и е наменет за употреба во рана фаза.