ЕДНИ НА ДРУГИ СИ ГИ СЕЧЕА ГЛАВИТЕ, А СЕГА ЗАЕДНО ПРАВАТ СУПЕР-КАРТЕЛ Невиден пресврт во светот на криминалот се здружуваат од САД до Нов Зеланд

Скараните членови на најопасниот картел во светот, Синалоа, се погодени од внатрешна војна и репресија од страна на мексиканските и американските власти. Сега тие формираа очаен сојуз со соперничка банда, заканувајќи се да го трансформираат криминалното подземје во десетици земји.

Картелот Синалоа со години управува со глобална империја изградена преку сојузи со криминални групи и нивните филијали од САД до Нов Зеланд, заработувајќи милиони долари од шверц на дрога како фентанил, пишува „The New York Times“.

Но, картелот е растргнат со месеци од насилство меѓу неговите две главни фракции, додека Мексико, под притисок од администрацијата на Трамп, агресивно се спротивставува на криминалната организација.

Во превирањата, фракција на картелот предводена од синовите на нарко-босот познат како „Ел Чапо“ ги здружи силите со стар и моќен ривал, картелот „Нова генерација Халиско“, според четири лица запознаени со ова прашање. Ризичниот потег на синовите на „Ел Чапо“ на крајот би можел да го трансформира картелот Халиско во најголемиот трговец со дрога во светот, промена што потенцијално би можела да ги преобликува сојузите и структурите на моќ на меѓународните пазари на дрога, велат аналитичарите.

– Тоа е како Источниот брег на Соединетите Американски Држави да се отцепи за време на Студената војна и да се поврзе со Советскиот Сојуз. Ова има глобални импликации за тоа како се одвива конфликтот и како се реорганизираат криминалните пазари – рече Ванда Фелбаб-Браун, експерт за недржавни вооружени групи во Институтот Брукингс.

Искористувањето на финансиската моќ, експертизата за фентанил и меѓународниот дострел на синовите на „Ел Чапо“ би можеле да ги зајакнат глобалните амбиции на картелот Халиско и да помогнат во зацврстувањето на неговата доминација во Мексико, рече Едуардо Гереро, аналитичар за безбедност.

– Како да го донесете Месијата во вашиот фудбалски тим. Комбинирањето на двете сили ќе значи огромен глобален капацитет за производство на дрога – рече Гереро.

Но, ова преобликување на криминалната мапа на Мексико веројатно ќе предизвика неколку големи регионални војни меѓу ривалските групи, додаде тој.

Исцрпени од ресурси и претрпени жртви, синовите на „Ел Чапо“, познати како „Лос Чапитос“, побараа помош од картелот Халиско во последните месеци, предавајќи територија во замена за пари и оружје.

Алијансата, опишана за „The New York Times“ од двајца високи оперативци на картелот Синалоа и две лица во Соединетите Држави запознаени со ова прашање, сама по себе е огромна промена. Картелите Синалоа и Халиско водеа крвава, долгогодишна војна за територија низ Мексико, тероризирајќи милиони во тој процес.

Пресвртот во војната со дрогата ја истакна не само подмолната природа на трговијата со картелите, туку и како трговците со луѓе се прилагодуваат на агресивниот притисок на администрацијата на Трамп против нив. Соединетите Американски Држави вршат интензивен притисок врз Мексико да го ограничи протокот на фентанил, а тие напори, во комбинација со внатрешните борби на картелите, ги зближија двата криминални соперници.

Мексико во последните месеци агресивно се бори против трговијата со фентанил, распоредувајќи илјадници војници во државата Синалоа, од каде што потекнуваат картелите. Администрацијата на Трамп го пофали потегот, тврдејќи дека заплените на границата меѓу САД и Мексико се намалиле за 30 проценти.

Апертивците поврзани со картелот се ставија во опасност со тоа што разговараа со „The New York Times“ и зборуваа под услов на анонимност од страв од одмазда.

Висок член на картелот Синалоа рече дека „Лос Чапитос“ очајно бара средства, оптоварувајќи се со финансиски загуби предизвикани од прекинот на производството на фентанил и огромниот број жртви во неговите редови.

– „Лос Чапитос“ остануваа без воздух, повеќе не можеа да го издржат притисокот. Замислете колку милиони трошите секој ден во војна: на борци, оружје, возила. Притисокот растеше малку по малку – рече тој.

Војната во рамките на картелот Синалоа произлезе од раскол меѓу две главни групи. Оние кои ги следат синовите на Хоакин Гузман Лоера, лидерот на Синалоа познат како „Ел Чапо“, честопати се нарекуваат „Лос Чапитос“, по нивните водачи. Нивните соперници го следат Исмаел Замбада Гарсија, друг основач на картелот Синалоа, познат како „Ел Мајо“.

Клучен знак за слабата позиција на „Лос Чапитос“ е тоа што тие би се откажале од територија во замена за поддршка од картелот Халиско. Таквата трговија сериозно би го ослабнала картелот Синалоа бидејќи територијата е клучна за обезбедување на рутите за трговија со луѓе.

Алијансата се материјализираше со месеци, бидејќи двете страни ги разработуваа деталите – понекогаш се среќаваа во неутрални зони надвор од нивните спорни територии, па дури и во странство, според двајца оперативци на картелот.

– Како САД и Кина да треба да постигнат договор. Кинезите нема да сакаат да одат во Соединетите Држави, а Американците нема да сакаат да одат во Кина, па затоа е потребно време да се сфати каде ќе бидат состаноците и кој ќе оди – рече еден од оперативците.

Падот на картелот Синалоа е забрзан и со неодамнешните напори на мексиканската влада, особено во државата Синалоа. Стотици дополнителни мексикански војници се испратени таму, а рациите во лабораториите, апсењата и запленувањата на дрога се на насловните страници секоја недела.

Но, досега, картелот Синалоа добива премногу внимание. Не се испратени засилувања во други делови од Мексико, а оперативците на картелот велат дека го преместиле поголемиот дел од своето производство на фентанил во други држави за да избегнат откривање.

– Добро е да се разбијат овие групи, но речиси е невозможно да се постигне трајно нарушување на протокот на дрога – рече Џон Кример, пензиониран американски дипломат кој служел во амбасадите на САД низ Латинска Америка, неодамна во Мексико.

– Никогаш не можете навистина да забодете кол во срцето на цел картел. Можете да ги нарушите и да создадете хаос, но трговијата со дрога секогаш се враќа во нормала. Тоа е она што ја прави војната против дрогата толку фрустрирачка – рече тој.

Сегашните внатрешни борби започнаа кога Хоакин Гузман Лопез, од Чапито, го предаде долгогодишниот партнер на својот татко, Замбада. Помладиот Гузман го киднапираше Замбада минатото лето и го однесе преку границата до американските федерални агенти.

Борбата за власт што следеше остави повеќе од 1.300 мртви и повеќе од 1.500 исчезнати во државата Синалоа, според официјалните бројки и локалните групи за пребарување, а насилството не стивнува.