Поуки од кумановскиот инцидент: Зошто Максо „да виси“, а другите не?!

Сѐ погласни се обвинувањата на сметка на градоначалникот на Куманово, Максим Димитриевски, дека наводно свесно го загрозил јавното здравјето, со тоа што со неговото присуство на проширената седница на општинскиот кризен штаб, на која биле и луѓе од Владата, наводно овозможил ширење на вирусот, па според член 205 од Кривичниот законик, требало да одговора за кривично дело против здравјето на луѓето. Алијансата на Албанците тоа веќе и јавно ги побара. Жестока хајка против Димитриевски се води и на социјалните мрежи, а во неа предничат активисти и симпатизери на СДСМ.

Како што е познато, по овој настан, премиерот Оливер Спасовски и уште тројца министри (Венко Филипе, Бујар Османи и Арбер Адеми) заминаа во домашна изолација, по сознанието ден подоцна, дека кумановскиот градоначалник бил позитивен на ковид-19. Покрај членовите на Владата, на состанокот на кризниот штаб во Куманово присуствувал и претседателот на Комисијата за заразни болести, д-р Жарко Караџовски, но тој не заврши во изолација.

Но, кој е навистина виновен и дали Максо е тој што треба „да виси?“

Кој кого поканил?

Во врска со организацијата на самиот настан во Куманово, седницата на општинскиот кризен штаб и прес-конференцијата после неа, градоначалникот Димитриевски и Владата излегоа со различни информации.

„Средбата во Куманово со владини претставници не беше остварена на моја покана, туку на барање на Владата. Информацијата дека постојано се прават проверки на здравјето на лицата од општинскиот кризен штаб е јавна и ја знаат сите членови на штабот и институциите на Министерството за здравство на локално ниво. Средбата се оствари за дополнително брифирање на Владата и за елаборација на фактичката состојба на теренот, поврзана со епидемијата, за која укажуваме со недели. Сите присутни носеа маски, освен во момент кога техничкиот премиер Оливер Спасовски и јас дававме изјави за медиумите, но ја држевме препорачаната дистанца“, изјави Димитриевски.

Наспроти ова, Владата вели: „Владата на РСМ, на покана на кумановскиот градоначалник Максим Димитриевски и општинскиот кризен штаб, одлучи да биде дел од состанокот на кризниот штаб на највисоко ниво, за да може директно да се запознае со ситуацијата, да добие брифинг од сите одговорни лица, сѐ од најголема корист за населението. Прес-конференцијата беше побарана и организирана од страна на локалните власти, а техничкиот тим од владата кој го следи премиерот даде инструкции по следниов протокол: најпрво дезинфекција на целиот простор и говорницата, поставување на микрофони на говорница, замолување на камерманите да се позиционираат на безбедно растојание од 3 метри и сите да носат заштитна опрема“.

Во својата последна изјава на прес-конференција, премиерот Оливер Спасовски одби да ја разјасни дилемата кој кого поканил во Куманово, наведувајќи дека тоа ќе го расветли истрагата. Градоначалникот Димитриевски за Плусинфо вели:

– Премиерот Спасовски ми ја најави посетата во телефонски повик, на отворена телефонска линија, при што сведоци за разговорот се уште три лица. Освен тоа, имав и писмена комуникација со лице од Владата. Има и конкретен доказ кој ја организирал прес-конференцијата, известување од Владата до сите медиуми. Општинскиот штаб за средбата со новинарите даде само логистичка поддршка за средбата со новинарите.

Како се носи заштитната маска?

Од фотографиите и од видео-снимките од самиот настан, јасно се гледа дека освен Димитриевски, додека зборувал, заштитна маска не носел и премиерот Оливер Спасовски. Дали маската се смета дел од она што владиниот „протокол“ го нарекува „заштитна опрема“? Ако се смета, тоа значи дека и премиерот не ги почитувал мерките за безбедност. Дали и тој треба да одговара?

Дополнително прашање во врска со заштитната опрема поставуваат и други присутни на седницата, во врска со некои наводни коментари на д-р Жарко Караџовски за време на средбата со штабот. На пример, дали е точно дека д-р Караџовски ѝ забележал на директорката на болницата, Снежана Захариева, затоа што се појавила со заштитна маска која штити 24 часа, со објаснување дека за тоа немало потреба? Дали е точно дека на седницата министерот Венко Филипче дошол со големо задоцнување и носел маска која штити 48 часа, но не бил прекорен?

Кога сме веќе кај заштитните маски, на снимката од седницата на штабот што ја објави ТВ Телма, јасно се виде дека д-р Караџоски заштитната маска ја носи спуштена под носот и дека му ја покрива само устата. Така ли се носи заштитна маска?

Дали навистина Владата била „изненадена“?    

Но, клучното прашање е дали Владата навистина била „изненадена“ од информацијата дека Димитриевски и членови на општинскиот штаб биле тестирани за ковид-19 и ако била, како да се објасни тоа?

Ако Комисијата за заразни болести, на чело со д-р Караџовски, е во координација со Институтот за јавно здравје, како можело да се случи да се организира и да се присуствува на ваков настан, а да не се знаело дека на 12 април членови на општинскиот штаб биле тестирани, а на 15 април сите вработени од ЈЗУ Општа болница – Куманово испратиле примероци крв за тестирање во Институтот за имунологија и хумана генетика при Медицинскиот факултет во Скопје. Дополнително, директорката Захариева на 10 април добила негативен резултат, а се тестирала пред тоа.

Од каде го знаеме сево ова? Од пост на директорката Захариева на Фејсбук. Еве дел од тој пост:

Да резимираме. Пред „кобниот“ состанок во Куманово, освен градоначалникот Димитриевски, според исказот на Захариева најверојатно на 12 април, биле тестирани членови на кризниот штаб во Куманово, а на 15 април сите вработени во болницата кои биле на смена испратиле материјал во држaвна институција (не приватно) за серолошко тестирање. Куманово е нашето најголемо кризно жариште. Како е можно никој од Институтот за јавно здравје и од Комисијата за заразни болести да не знаел за сите овие тестирања и за тоа да не биле известени министерот Венко Филипче и премиерот Оливер Спасовски? Тоа, сепак, е малку веројатно.

Интересно е дека истиот ден Спасовски и Филипче се сретнале со персоналот на болницата, на чело со директорката Захариева. Овој пост на Спасовски и фотографиите во постот се доказ за тоа:

Ако е така, врз основа на што се тврди дека токму градоначалникот Максим Димитриевски и членови на општинскиот кризен штаб ги загрозиле премиерот и министрите, а тоа не го сторил персоналот на болницата? Треба ли кривични пријави да им се поднесат и на лекарите и сестрите во болницата кои тој ден се сретнале со претставниците на Владата, а поднеле материјал за тестирање?

 Дали Филипче требало да биде изолиран уште на 9 април?

Но, прашањата тука не запираат. Погледнете ја оваа фотографија:

Според наши сознанија, оваа фотографија е снимена на 7 или 8 април, при посетата на министерот Филипче на болницата во Куманово. На фотографијата, лево од Филипче, е медицинска сестра, за која нашите извори го поставуваат следното прашање – дали е точно дека на 9 април е утврдено дека ова медицинско лице е  позитивно на ковид-19?

Ако е точно, зошто министерот Филипче веднаш не е испратен во изолација, уште на 9 април? Дали тој воопшто знаел дека бил во близина на лице позитивно на ковид-19? Ако не знаел, кој бил должен да го информира? Од оваа блиска средба, па сѐ до настанот во Куманово на 15 април, поминале цели 6 дена. Филипче имал интензивни контакти со многу луѓе, вклучувајќи ги и присутните на средбата во Куманово? Можеме ли да логицираме дека и министерот (макар и незнаејќи) го загрозил јавното здравје на многу лица, дури и на самите кумановци на 15 април?

Конечно, кога веќе работите се поставуваат на лична основа, како ќе се утврди кој кого заразил? Хипотетички, не е ли можно ситуацијата да биде обратна, Филипче да го заразил градоначалникот Димитриевски, со кого бил во близок контакт? Има ли смисла да се размислува на ваков начин?

– Нема, апсолутно таквиот начин на размислување е бесмислен – вели експерт со кого се консултираше Плусинфо.

Многу построга заштита, а не лов на вештерки

Тој тврди дека за целата оваа збрка во Куманово сепак не се виновни ни градоначалникот Димитриевски, ни членовите на општинскиот кризен штаб, ни премиерот Спасовски, ни министерите Филипче, Османи и Адеми. Вината лежи во отсуството на попрецизни и построги протоколи за заштита во вакви ситуации.

– Сите знаат дека Куманово е најголемото кризно жариште во Македонија. Комисијата за заразни болести и нејзиниот претседател д-р Жарко Караџовски знаеле, или морало да знаат, дека постоела огромна шанса тој и членовите на Владата при посетата на Куманово да дојдат во контакт со заразени лица, без оглед дали тие лица биле тестирани или не и без оглед дали веќе е утврдено дека биле позитивни на ковид-19. Нивна обврска било да се однесуваат како сите со кои стапиле во контакт да се заразени. Тоа значи две работи. Или оваа средба требало да се одржи преку електронска врска, или, ако веќе било неопходно да се појде во Куманово, посетителите морале да носат посериозна заштитна опрема, во најмала рака како и лекарите на Инфективната клиника во Скопје, кои освен маски и ракавици, носат и заштитни костуми и визири. Со една таква слика ќе се покажела и поголема сериозност во пораката до јавноста дека ситуацијата во целата земја и посебно во Куманово е многу сериозна – вели нашиот извор.

Конечно, уште еден детаљ. За разлика од обичните смртници, кои добиваат решение за 14-дневна самоизолација доколку има сомнеж дека биле во контакт со лице позитивно на ковид-19, претседателот на Комисијата за заразни болести, д-р Караџоски, за премиерот и за министрите потпишал само препорака во која не се ни наведува самоизолација, туку ги советува „во наредниот период да внимаваат за своето здравје и доколку почувствуваат било каква респираторна симптоматологија да се тестираат за ковид-19“.

– Добро е што премиерот, министрите, а и директорката на кумановската болница постапиле совесно и се самоизолирале. Но, оваа „препорака“, ако така може да се нарече, е несериозна. Без оглед на совесноста на функционерите, здравствените власти морале да им издадат решение за двонеделна изолација, тоа е стандард воспоставен од нив, а важи и за лицата кои се репатрираат во Македонија и седат во државни карантини. Епидемијата никого не дискриминира, ни позитивно, ни негативно. Сите сме изложени на неа – вели нашиот извор.

Примерот во Куманово треба да биде поука за сите што ја организираат одбраната од пандемијата во Македонија. Наместо лов на вештерки, закани со кривични пријави и слично, потребна е многу поголема координација меѓу институциите и многу построги протоколи за однесување на одговорните, со цел тие да се заштитат и ризиците од вакви инциденти да се сведат на минимум.

– Кризата во Куманово не е завршена. Напротив. Иако сум во домашна изолација и чекам да бидат тестирани и моите домашни, одлучив да се посветам на мојата работа, да продолжам со организирањето на одбраната на општината од епидемијата. Нема да дозволам политизацијата на случајот да ме спречи во тоа. Еве, страхувам дека се спрема ерупција и во Липково, а ние како општина мораме и тука да помогнеме, штитејќи се себе да ги заштитиме и граѓаните во Липково. Затоа, моите активности продолжуваат со несмалено темпо – вели Димитриевски.