ЗА ПРВПАТ ГЕНИЈАЛНО УРЕДЕНА ДНК ГО ПОБЕДИ РАКОТ Научниците спасија тинејџерка и отворија нова ера

Ново поглавје во медицината го отвори британски тим кој успеа да го запре најагресивниот облик на леукемија кај пациенти за кои повеќе немало спас. Тимот од Универзитетскиот колеџ во Лондон и детската болница „Грејт Ормонд Стрит“ примени метод на прецизно уредување на ДНК, со кој белите крвни клетки се претвораат во жив лек што го уништува ракот.

Тинејџерка ја победи болеста, сега сонува за лабораторија

Шеснаесетгодишната Алисa Тепли од Лестер мислела дека нема да го доживее своето полнолетство. Болеста ѝ ги исцрпела сите можни терапии. Ниту хемотерапијата, ниту трансплантацијата од коскена срцевина не дале резултат.

– Мислев дека ќе умрам и дека никогаш нема да имам можност да правам што прават другите деца – изјави таа.

По експерименталниот третман ѝ бил уништен стариот имунолошки систем, а во телото ѝ биле вбризгани нови, генетски препишани Т-клетки.

Денес ракот не е видлив, а Алисa се подготвува за возачка дозвола и сака да студира биомедицински науки за еден ден самата да помогне во истражувањето на крвните заболувања.

Како функционира „живиот лек“

Истражувачите користеле технологија наречена base editing, со која може да се измени една единствена „буква“ во генетскиот код. Притоа, здравите Т-клетки од донор се препишуваат така што: го губат својот природен механизам за напад врз организмот на пациентот, го отстрануваат протеинот CD7 за да не се самоуништуваат, добиваат „невидливост“ пред одредени хемотерапевтици, се програмираат да ги ловат сите клетки што го носат CD7 – токму оние што го предизвикуваат ракот.

Лекарите опишуваат дека терапијата практично го „демонтира“ целиот имунолошки систем и го рестартира од нула – ризичен процес, но со резултати што до пред неколку години би биле научна фантастика.

Резултати што носат надеж

При првите испитувања спроведени во Лондон биле вклучени единаесет пациенти, меѓу нив осум деца и двајца возрасни со најтешка форма на Т-клеточна акутна лимфобластна леукемија. Деветмина влегле во длабока ремисија и можеле да подлежат на трансплантација. Седум сè уште се без траги од болеста, некои повеќе од три години по третманот.

– Пред неколку години ова ќе звучеше како фантазија. Сега гледаме дека работи – изјави професорот Васим Касим од Универзитетскиот колеџ во Лондон.

Од болницата „Грејт Ормонд Стрит“ додаваат дека пациентите, иако минуваат низ тешки месеци изолација и ризик од инфекции, добиваат вистинска шанса за живот.

Новата граница на медицината?

Резултатите објавени во списанието „New England Journal of Medicine“ се опишани како најсилен доказ досега дека уредувањето на гените може да се користи за лекување на смртоносни болести. Лекарите предупредуваат дека кај неколку пациенти ракот развил отпор со губење на CD7-маркерот, но дека технологијата може да се надгради за да ги препознае и тие варијанти.

Според експертите, оваа метода би можела да се примени и кај други видови рак и наследни болести, чекор што, според многумина, претставува почеток на нова ера во медицината.