САКАТЕ ДА ЗНАЕТЕ ДАЛИ ЌЕ ДОБИЕТЕ РАК ВО СЛЕДНИТЕ 20 ГОДИНИ? Вештачката интелигенција може да предвиди дали некој ќе добие животозагрозувачка болест во иднина

Научниците развија нова алатка со вештачка интелигенција која може да го предвиди ризикот од повеќе од 1.000 болести, вклучувајќи го и ракот, со прецизност која досега повеќе од десет години во иднина.

Експерти од Европската лабораторија за молекуларна биологија (EMBL), Германскиот центар за истражување на ракот и Универзитетот во Копенхаген се надеваат дека оваа нова технологија ќе помогне во идентификувањето на пациентите со висок ризик, така што болестите можат да се спречат години однапред.

Генеративната алатка со вештачка интелигенција, наречена Delphi-2M, ја проценува веројатноста дали и кога некој ќе развие потенцијално опасни по живот болести, како што се рак, срцеви заболувања и дијабетес, пренесува Daily Mail.

– Медицинските настани честопати следат предвидливи шеми. Нашиот модел на вештачка интелигенција ги учи овие шеми и може да ги предвиди идните здравствени исходи – вели Томас Фицџералд, коавтор на студијата.

Како функционира Delphi-2M?

Моделот е обучен на анонимизирани медицински податоци од 400.000 пациенти од базата на податоци на UK Biobank и 1,9 милиони луѓе од данскиот Национален регистар на пациенти. Тој бара шеми во историјата на „медицински настани“ на пациентот и фактори на животниот стил, како што се пушењето, консумирањето алкохол и прекумерната тежина, за да предвиди што може да се случи во следните 20 години.

Истражувачите се надеваат дека во рок од неколку години, пациентите ќе можат да ја користат технологијата за да ја откријат веројатноста за развој на болест – слично како што временската прогноза предвидува 70% шанси за дожд за време на викендот.

Професорот Јуан Бирни, извршен директор на EMBL, објаснува дека технологијата би можела да се користи во ординации на матични лекари за да им помогне на пациентите со висок ризик да ја добијат потребната грижа пред да се појават прогресивни болести.

– Пациент доаѓа кај лекар, а лекарот, кој е навикнат да ги користи овие алатки, може да каже: „Еве четири главни ризици со кои се соочувате во иднина и две работи што можете да ги направите за да го промените тоа“. Тие веројатно ќе им советуваат на сите да ослабат и да престанат да пушат, но за некои болести ќе можат да дадат многу специфични совети. Тоа е иднината што сакаме да ја создадеме – додава Бирни.

Потенцијалот и ограничувањата на моделот

Иако моделот е најефикасен во предвидувањето на болести со јасен прогресивен тек, како што се дијабетес тип 2 и срцеви удари, истражувачите веруваат дека тој би можел да помогне во предвидувањето на потребите на здравствениот систем на глобално ниво. На пример, би можел да предвиди колку луѓе во Лондон веројатно ќе имаат срцев удар во следната година, што би помогнало во планирањето на ресурсите.

Сепак, некои експерти предупредуваат дека моделот има значителни ограничувања. Професорот Џастин Стебинг, онколог, истакнува дека моделот ги репродуцира пристрасностите пронајдени во податоците на кои е трениран. Професорот Питер Банистер додава дека моделот не ги зема предвид возраста, етничката припадност и социоекономскиот статус, што го прави несоодветен за поширока употреба.

И покрај овие ограничувања, истражувачите веруваат дека платформата Делфи е зрела за понатамошен развој. Со идните интеграции, вклучувајќи биомаркери, снимање и геномика, таа би можела да стане вистински мултимодална алатка за прецизна медицина.

Истражувањето доаѓа во време кога здравствените организации предупредуваат дека случаите на рак ќе достигнат рекордни нивоа до 2040 година, со по еден дијагностициран на секои неколку минути. Иако ситуацијата е алармантна, развојот на вакви алатки нуди надеж за рана дијагноза и превенција, што би можело да го промени исходот од болеста.