ПОДОБРО ДА СЕ СПРЕЧИ, ОДОШТО ДА СЕ ЛЕЧИ Зошто Израел токму сега го нападна Иран?
Во однапред снимено обраќање, објавено додека траеше израелскиот напад, премиерот Бенјамин Нетанјаху предупреди дека Иран веќе поседува доволно збогатен ураниум за производство на 9нуклеарни бомби. Но останува прашањето – дали израелскиот напад навистина има за цел да ја спречи нуклеарната закана, или зад него стојат други мотиви?
Израелските одбранбени сили (ИДФ) го опишаа прибегнувањето кон сила како „превентивен удар“ во официјално соопштение, издадено набргу откако Израел започна да ја напаѓа нуклеарната програма на Иран.
Зошто превентивен? Бидејќи според проценката на шефовите на безбедносните сили на Израел, програмата за нуклеарно оружје на Иран напреднала до точка на егзистенцијална закана, од режим кој отворено се стреми да го уништи Израел. По години ветувања за преземање воена акција, началникот на Генералштабот на ИДФ, Ејал Замир, во изјава до нацијата, изјави дека ситуацијата „достигнала точка од која нема враќање“.
Натпреварувачкото тело на ОН за нуклеарно оружје ја истакна забрзаната програма за збогатување ураниум на Иран. Премиерот Бенјамин Нетанјаху, во претходно снимено видео обраќање, објавено кога израелскиот напад беше во тек, прецизираше дека режимот сега има доволно збогатен ураниум за 9 нуклеарни оружја.
Како што добро знае Израел, Иран има ракети што можат да стигнат до кое било место во земјата.
И, рече Нетанјаху, Иран презема невидени чекори кон оружување, односно кон градење на бомбата.
Во проценката на безбедносниот естаблишмент на Израел, бројката од „9 бомби“ може да биде потценета, процесот на збогатување може да биде дури и понапреден одошто објави Меѓународната агенција за атомска енергија, а процесот на вооружување вклучуваше напредно тестирање во последните денови.
„Сега е моментот“
Целта на израелските напади е длабоко да се оштетат капацитетите на Иран за нуклеарно оружје – вклучувајќи ги клучните објекти и клучните команданти – и со тоа да се избегне таа перцепирана егзистенцијална закана, се наведува во анализата на Тајмс оф Израел.
Проценката во безбедносниот естаблишмент е дека ова беше вистинскиот и неопходен момент за напад – пред Иран да ја обнови одбраната уништена во многу помалку драматичниот напад на Израел минатиот октомври и во време кога информациите за иранската програма се сметаат за особено силни.
Додека Нетанјаху зборуваше за непосредното ослободување на иранскиот народ од тиранијата, целта не е директно да се забрза промената на режимот. Всушност, безбедносниот естаблишмент зборува само за спречување на опасноста што ја претставува нуклеарната програма на Иран, без да се фали за целосно уништување на секој аспект од програмата.
Иран планира да произведува илјадници ракети
Нетанјаху, исто така, се осврна на драматично растечката програма за балистички ракети на Иран, со неговите планови за производство на илјадници ракети во следните неколку години.
Сосема независно од нуклеарната закана, тие ракети самите би претставувале егзистенцијална опасност, способна да ја совлада воената одбрана на Израел, процени безбедносниот естаблишмент.
„Не можеме да ги оставиме овие закани за следната генерација“, изјави Нетанјаху, „затоа што ако не дејствуваме сега, нема да има друга генерација“.
Замир го кажа тоа поконцизно. Нападот, рече тој, бил „итна оперативна неопходност“ – императив, рече тој, „за да се отстрани стратешката закана и да се обезбеди нашата иднина“.
И двајцата ја предупредија јавноста дека претстојат сложени и предизвикувачки денови, што укажува дека Израел би можел да се соочи со широки ирански ракетни напади, од поголем ред од минатогодишните 2 круга ирански напади со беспилотни летала и ракети.
Нетанјаху го пофали американскиот претседател Доналд Трамп за неговиот „цврст став“ – дури и кога Трамп оваа недела јавно го повика Израел да не го напаѓа Иран и да ѝ даде малку повеќе време на дипломатијата.
Степенот на координација меѓу Израел и САД не е јасен
Степенот на координација меѓу Израел и САД не е дефинитивно јасен, иако се наведува дека Израел однапред ја информирал администрацијата на Трамп. Во моментот на пишување на овој текст, се верува дека САД не играат никаква директна улога во нападот, дури и кога е познато дека вмешаноста на САД би овозможила значително поразорен напад.
Сепак, верувањето во израелскиот безбедносен естаблишмент е дека САД ќе бидат на страната на Израел, кога и да е потребно.
Останува прашањето, дали израелскиот напад навистина има за цел да ја спречи нуклеарната закана или зад него стојат други мотиви?