(ФОТО) КАКО ИЗГЛЕДААТ АТОМИТЕ, АМА ВИСТИНСКИ Направивме рендген, фотка, мистеријата останува!

Атомите воопшто не изгледаат како некакви топчиња кои околу себе имаат орбити, како што обично бидуваат прикажувани. Всушност, за тоа како изгледале атомите се воделе многу полемики меѓу физичарите. Првата слика на водороден атом во 2008 година направи револуција во нашите сфаќања, а сега конечно имаме и рендген.

Моделот на кој сите сме навикнати го предложил Нилс Бор во 1913 година. Тој претпоставува дека електроните во орбити, кружни или елиптични, кружат околу протоните, налик на планетите во Сончевиот систем. Но, моделот брзо бил заменет од Ервин Шродингер. Шродингер бил квантен физичар кој открил дека сите честички од квантниот свет можат да бидат на повеќе места одеднаш, дека се во некаква суперпозиција.

Шродингер предложил модел на енергетски нивоа, каде електроните скокаат од ниво на ниво. Тоа и реално се случува кај атомите. Но, мистеријата околу самите честички останала. Ако тие се на повеќе места одеднаш тогаш повеќе наликуваат на некаков облак на можности, нешто што кај електроните се нарекува електронски облак.

Замислете дека електронот или која била субатомска честичка и не е баш честичка. Таа се однесува како бран, како енергетско поле исто толку колку што е и честичка. Тоа значи дека електроните и не кружат околу јадрото на атомот!

Видео на јутјуб многу добро прикажува како реално би изгледал ваквиот облак на можности. Навистина е чудно:

Но, има само еден проблем – тоа е дека во моментот кога ќе погледнеме во самиот атом, односно во електроните, тие од облак преминуваат во конкретни честички со конкретна позиција. Тоа е затоа што од нашите очи праќаме фотони кои судирајќи се со честичките ја менуват нивната положба и брзина.

Што значи ова? Дека кога гледаме во атомот и кога не гледаме во него тој изгледа различно!

Дебатата за изгледот на атомот продолжува, но она што е интересно е дека ние можеме да му правиме рендген без притоа да се грижиме за овој проблем. Тоа го направија физичари од Националната лабораторија Аргон и Универзитетот во Охајо во САД, а беше објавено во Природа, пишува АрсТехника.

– Атомите може рутински да се сликаат со микроскопи со сонда за скенирање, но без рендген не може да се каже од што се направени – рече Сау Ваи Хла, коавторот на студијата објавена во Природа, физичар.

– Сега можеме да го откриеме токму типот на одреден атом, (гледајќи) еден по еден атом и можеме истовремено да ја измериме неговата хемиска состојба. Откако ќе успееме да го направиме тоа, можеме да ги следиме материјалите до (крајната) граница од само еден атом. Ова ќе има големо влијание врз еколошките и медицинските науки – додава тој.

Еве како изгледаше рендгенот:

 

Рендгенското снимање на атоми се појави во средината на 1950-тите и оттогаш брзо. Микроскопијата за скенирање низ тунели(СМТ) како техника била развиена во 1981 година. Рендгенскиот Х-зрак ги возбудува електроните од атомите кои потоа патуваат до врвот на детекторот. Тие како да патуваат низ тунел од преклопувачки атомски орбитали.

Но, сега техниката која ја развивал Хла цели 12 години го комбинира ова конвенционално синхротронско зрачење со квантно тунелирање, тоа значи губење на честички во квантни тунели – многу слични, според некои и исти со тунелите кои постојат меѓу црвјите дупки во вселената, на пример, само во многу, многу поголем размер.

Исто така, ова е првпат во науката да може со рендген да биде скениран само еден единствен атом. Со претходните методи требаа најмалку 10.000 атоми за да бидат откриени преку Х-зракот.

При скенирањето она што електроните ќе го остават како трага на детекторот им кажува на научниците за кој атом се работи.

А како изгледаше онаа прва фотка на атом од 2008 година? Дали таму се виде тој облак? Па, во секој случај снимката направена со квантен микроскоп збуни многумина. Еве како изгледаше таа: