ДАЛИ ДОКТОР ОЗ ЌЕ ГО ОДНЕСЕ АМЕРИКАНСКОТО ЗДРАВСТВО ВО ПРОПАСТ? Изборот на Трамп има контроверзно минато

Новоизбраниот претседател на САД, Доналд Трамп, во вторникот рече дека ќе го номинира д-р Мехмет Оз, автор и поранешен телевизиски водител, да служи како администратор на Центрите за Медикер и Медикејд услуги (ЦМС), моќна агенција која ги надгледува програмите за здравствено осигурување кои покриваат повеќе од 150 милиони Американци.

Изборот на д-р Оз, кој беше поразен од Џон Фетерман во 2022 година во трката за претставување на Пенсилванија во Сенатот, беше изненадување за многу набљудувачи на агенцијата, дури и во здравствениот оддел што може да го предводи и друг неконвенционален избор, Роберт Ф. Кенеди Јуниор. Ова го продолжи трендот на Трамп да избира телевизиски личности кои ќе ги надгледуваат федералните агенции. Неговите кандидати за раководење со Одделенијата за одбрана и за транспорт работеа за „Фокс њуз“ и за „Фокс бизнис“.

Центрите за Медикер и Медикејд услуги (ЦМС) надгледуваат неколку од најголемите владини програми во земјата, обезбедувајќи здравствена покриеност на повеќе од 150 милиони Американци. Тие го регулираат здравственото осигурување и поставуваат политика која ги определува платите лекарите, како и парите кои ги добиваат болниците и компаниите за лекови и за многу медицински услуги. Околу една четвртина од сите федерални трошоци течат низ овие центри, објави Њујорк тајмс.

Центрите се дел од Одделот за здравствени и хумани услуги, во кој се вклучени и Управата за храна и лекови, Националниот институт за здравје и Центрите за контрола и превенција на болести. Таквите сектори од висок профил понекогаш ја засенуваат важноста на агенцијата ЦМС и покрај нејзиното огромно влијание во американскиот здравствен систем.

– ЦМС го допира буквално секое семејство во Америка, преку „Медикекд“ и „Медикер“, и тоа веројатно е најтешката техничка, политичка и политичка одговорност на владата. Дури и малите и речиси секојдневни одлуки на ЦНС тежат милијарди долари и влијаат на индустриите и на пациентите со сериозни болести – изјави претседателот на групата за истражување на здравјето КФФ,  Дру Алтман.

За време на неговата претседателска кампања во 2024 година, Трамп рече дека „нема да скрати ниту долар од ‘Медикер’“, но тоа не значи дека „Медикер“ нема да се смени за време на неговиот мандат, се наведува во објавата на Форчун вел.

Доктор Оз е славен, но нема искуство

Трамп и д-р Оз се пријатели околу 20 години, а д-р Оз служеше во Советот на Трамп за спорт, фитнес и исхрана, во неговиот прв мандат.

Трамп смета дека „можеби нема поквалификуван и поспособен лекар од д-р Оз кој може да ја направи Америка повторно здрава“.

Во изјавата за објавување на неговиот избор, Трамп рече дека д-р Оз „ќе соработува тесно со Роберт Ф. Кенеди Јуниор“ и истакна дека д-р Оз „освоил 9 Еми награди како домаќин на ‘Шоуто на Д-р Оз’, каде што научил милиони Американци како да направат поздрав избор на животен стил“.

Д-р Оз, кардиохирург и син на турски имигранти, нема искуство во управувањето со голема федерална бирократија. Поранешните лидери на агенцијата вообичаено имале искуство со работа во улоги кои опширно се занимавале со полисата за здравствено осигурување, вклучително и на владини позиции.

Тој честопати влегува во судир со други медицински експерти. Во раните денови на пандемијата, тој ги промовираше лековите за маларија хидроксихлорокин и хлорокин за заштита од коронавирусот, кои се покажаа како неефикасни во лекувањето на вирусот. Пред една деценија, тој отиде пред панел на Сенатот и беше казнет затоа што ги фалеше таканаречените чудотворни производи за слабеење без значителен доказ дека тие делуваат.

– Дури и ако ја оставиме настрана алармантната псевдонаука што д-р Оз претходно ја поддржа, длабоко е разочарувачки да се види како некој со нула квалификации се најавува да раководи со таква критична агенција – изјави сенаторот Пети Мареј, демократ од Вашингтон, кој порано ги водеше Здравствениот комитет на Сенатот.

Како што се очекува, некои републиканци во Конгресот срдечно го поддржаа Оз, а некои демократи рекоа дека тој не треба да ја добие функцијата.

Порталот за теми од областа на медицината, Форчун вел, наведува што можат граѓаните на САД да очекуваат од д-р Оз ако раководи со ЦМС.

„Медикер адвентиџ“ пред традиционалниот „Медикер“

Корисниците на „Медикер“ можат да избираат помеѓу традиционалниот „Медикер“ и „Медикер адвентиџ“ на приватните осигурителни компании. Во моментов, 54% од луѓето кои ја користат програмата „Медикер“ се во „Медикер адвентиџ“.

Експертите очекуваат дека Оз и претседателот ќе ја поттикнат таа опција, фаворизирајќи ја пред традиционалниот „Медикер“.

Оз има историја на промовирање на таа опција.

– Можеме да ги прошириме плановите за „Медикер адвентиџ“. Овие планови се популарни меѓу постарите лица, постојано обезбедуваат квалитетна нега и ги одржуваат трошоците на ниско ниво – изјави д-р Оз кога се кандидираше за позиција во Сентатот.

Трамп и Оз можеби ќе се обидат да ги направат плановите на „Медикер адвентиџ“ стандарден избор за корисниците на „Медикер“, како што препорача извештајот на Проектот 2025.

– Треба да внимаваме на „Медикер адвентиџ“ , делумната приватизација на „Медикер“ – предупреди правникот Боб Бланкато, потенцирајќи ги разните правни и економски импликации од тој чекор.

Во 2020 година, Оз беше еден од авторите на статија во која дисктира за „Медикер адвентиџ“ што, според него, означува и „медицинска предност“.

Тоа би значело дека секој Американец, освен оние на „Медикејд“ (државно-федералната здравствена програма за Американците со ниски приходи) ќе се пријави за да купи здравствено осигурување, управувано од владата, што го продаваат осигурителните компании, а нема да важи само за луѓето постари од 65 години.

Покриеноста, смета Оз, ќе биде многу подобра од она што е моментално достапно за повеќето луѓе.

Непотребни трошоци и измами во „Медикер“?

„Д-р Оз ќе ги намали непотребните трошоци и измамите во најскапата владина агенција во нашата земја, што е една третина од трошоците за здравствена заштита на нацијата и една четвртина од целиот наш национален буџет“.

Ова го рече Доналд Трамп кога ја објави својата номинација за лидер на ЦМС, односно д-р Оз.

Канцеларијата за одговорност на владата на САД (ГАО) рече дека двете програми „се подложни на грешки во плаќањето – над 100 милијарди долари во 2023 година“. Овие „несоодветни плаќања“ биле или неточни износи или воопшто не требало да се извршат, според ГАО.

„Медикер“ потроши 1,0 трилиони долари во 2023 година за да обезбеди здравствени услуги за околу 66 милиони Американци, а „Медикејд“ изнесува 849 милијарди долари во федерални и државни трошоци на околу 90 милиони луѓе.

Ако Оз и Трамп можат да ги намалат трошоците и измамите на драматичен начин, тоа би можело да помогне да се одржи „Медикер“.

Болничкиот фонд на програмата се очекува да има сериозни проблеми со солвентноста во 2036 година, што ги загрижува Американците. Во едно неодамнешно истражување се покажува дека 74% од испитаниците, кои користат „Медикер“, рекле дека се загрижени дека нивните придобивки ќе се намалат во текот на нивниот живот.

Републиканската платформа од 2024 година рече дека „ќе го зајакне ‘Медикер’ за идните генерации“, но не кажа како.

Лимит од 2.000 долари за трошоците за лекови и замрзнување на цените на лековите на рецепт

Законот за намалување на инфлацијата на администрацијата на Бајден го намали максималниот годишен трошок на корисниците на „Медикер“ на 2.000 американски долари за лекови на рецепт, покриени со нивните планови, и експертите мислат дека Оз нема да се обиде да ја зголеми таа граница.

– Иако Проектот 2025 повика на укинување на Законот за намалување на инфлацијата, никој нема да се меша во ограничувањето од 2.000 долари – рече правникот Бланкато на конференција, пред да биде номиниран Оз.

Оз и Трамп рекоа и дека сакаат да ги направат лековите на рецепт подостапни.

– Регулативата во Вашингтон ги влошува високите трошоци за лекови кои се издаваат на рецепт. Можеме да ги забрзаме клиничките студии за ново развиените лекови за да ги намалиме потрошеното време и пари на неефикасни производи. Ова, исто така, ќе ја подобри ефикасноста, така што лековите што го подобруваат животот може да стигнат до постарите лица порано и по намалени цени – изјави Оз кога се кандидираше за позиција во Сенатот.

Но, не е јасно дали Оз и Трамп ќе продолжат или ќе ја прошират програмата на Законот за намалување на инфлацијата, дозволувајќи му на „Медикер“ да преговара за цените со фармацевтските компании.

Не мора да има персонал во домовите за стари лица

Како дел од неговата работа во ЦМС, задача на Оз е да ги надгледува домовите за стари лица.

Некои мислат дека тој може да ги елиминира новите федерални стандарди за персонал во старечки дом што ги иницираше администрацијата на Бајден, дозволувајќи им на операторите на старечки домови да направат свој избор на персонал.

Две непознати: телездравство и лекување дома со болнички капацитети

Постојат две области во „Медикер“ каде што е невозможно да се знае што би можел да направи Оз бидејќи Конгресот и администрацијата на Бајден треба да донесат одлуки за нив до крајот на годината.

Првата непозната е дали да се продолжи дозволата за покривање на „Медикер“ на национално ниво, за телездравствени посети со лекари (лекување и дијагноза од далечина). Ова покривање треба да истече на 31 декември, освен ако Конгресот и Бајден не го продолжат.

Втората непозната е дали Медикер ќе продолжи да го покрива домашното лекување со болнички капацитети; и ова покривање ќе заврши на 31 декември, освен ако Конгресот и претседателот не го повлечат тој датум.

Подготвил: Хари Кацановски